Η απόφαση της Ολομέλειας, που δημοσιεύθηκε χθες, δίνει τη χαριστική βολή στο θεσμό της προσωποκράτησης, αφού πλέον δεν αφήνει κανένα περιθώριο για την, έστω και περιορισμένη, εφαρμογή της σχετικής νομοθετικής διάταξης (ν. 2717/99).
Είχε προηγηθεί το 2003 η ομόφωνη κρίση του ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα της προσωπικής κράτησης για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΙΚΑ και τα ΝΠΔΔ.Σύμφωνα με τους δικαστές, η προσωποκράτηση ως μέτρο στερητικό της ελευθερίας είναι συνταγματικά ανεπίτρεπτη και αντίθετη στα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος, που επιτάσσουν ως πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας το σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου, πυρήνας της οποίας είναι η προσωπική ελευθερία.
Η Ολομέλεια τονίζει ότι είναι διαφορετικό το θέμα της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας ως ποινή για αποδοκιμαστέα κοινωνική συμπεριφορά και άλλο ως διοικητικό μέτρο που αποβλέπει στην άσκηση πίεσης για την εξόφληση χρηματικού χρέους, το οποίο «δεν έχει ή δεν δύναται το Δημόσιο να αποδείξει ότι έχει ο οφειλέτης». Και αυτό διότι αποτελεί μέτρο καταναγκασμού, όχι πάνω στην περιουσία του οφειλέτη, αλλά επί του ίδιου του προσώπου του οφειλέτη.
Στο σκεπτικό της απόφασης που υιοθέτησε ανάλογη κρίση του Στ’ τμήματος, αναφέρεται ότι το Σύνταγμα ανέχεται τη στέρηση της προσωπικής ελευθερίας, αλλά με την προϋποθεση ότι είναι λογικώς αναγκαία για την προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος και τέτοιοι λόγοι είναι αυτοί που προβλέπονται από τον Ποινικό Κώδικα (όπως η παραβίαση της προθεσμίας καταβολής των χρεών προς το Δημόσιο).
Ενα βήμα πιο πέρα προχώρησαν πέντε σύμβουλοι Επικρατείας, κατά τη γνώμη των οποίων το μέτρο της προσωποκράτησης παραβιάζει και το άρθρο 7 του Συντάγματος, που ορίζει ότι το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως μέσον για την επίτευξη σκοπού, έστω και δημόσιου συμφέροντος.
