Η πρώτη καταγραφή των πλεονεκτημάτων μιας ψηφιοποίησης της συνταγογράφησης, ανάγεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στη Σουηδία και ήδη το 1983 η πρώτη παγκοσμίως ηλεκτρονική συνταγή παρήχθη και διακινήθηκε από ένα ιατρείο σε ένα κοντινό φαρμακείο.
Με την πρόοδο της τεχνολογίας και με την στρατηγική της Σουηδικής κυβέρνησης επετράπη η ραγδαία αύξηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, με αποτέλεσμα να διακινείται σήμερα το 97% των συνταγών στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και το 87% στη νοσοκομειακή.
Υπολογίστηκε πως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση γλιτώνει 100 ώρες εργασίας ανά ιατρό ανά έτος ενώ διευκολύνει την εργασία και των φαρμακοποιών.
Η ανάλυση των ερευνών που έγιναν απέδειξε ότι οι πολίτες εξοικειώθηκαν με αυτό το μέτρο ενώ παράλληλα δείχνουν και εμπιστοσύνη όσον αφορά στα προσωπικά τους δεδομένα κάτι που δε συμβαίνει ακόμα στη χώρα μας όπου οι πολίτες πιστεύουν πως τα προσωπικά τους δεδομένα μπορούν εύκολα να διαρρεύσουν από το ηλεκτρονικό σύστημα.
Στη Δανία ήδη από το 2002, το 85% των ιατρών διακινούσε ηλεκτρονικές συνταγές και σήμερα 1,5 εκατομμύριο συνταγές διακινούνται ηλεκτρονικά σε όλο το εύρος του δανέζικου τομέα υγείας ενώ το όλο εγχείρημα χρηματοδοτείται από πέντε υπουργεία και από την ένωση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
Κάθε Δανός πολίτης έχει το φαρμακευτικό του ιστορικό διαθέσιμο σε μια διαδικτυακή καρτέλα μέσω ειδικού λογισμικού. Έχουν ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα μέσω του οποίου περισσότερα από το >90% των ιατρείων, όλα τα φαρμακεία, τα νοσοκομεία και οι δομές κατ’οίκον φροντίδας ανταλλάσουν πάνω από 30 εκατομμύρια μηνύματα.
Διερωτώμαι γιατί τα πλεονεκτήματα αυτού του ολοκληρωμένου λογισμικού δεν υιοθετούνται και από τη χώρα μας και ήμαστε αναγκασμένοι να λειτουργούμε με ένα λογισμικό πολύ απλό και ίσως πρωτόγονο, αν το χαρακτηρίσω με όρους προόδου της τεχνολογίας.
Για παράδειγμα είναι αδύνατο να συνταγογραφήσουμε δοσολογία του τύπου, μισό χάπι το πρωί, μισό το μεσημέρι και ένα το βράδυ, διότι το λογισμικό δεν το δέχεται. Αναγκάζεται έτσι ο γιατρός να γράψει άλλη δοσολογία στην ηλεκτρονική συνταγή και άλλη δοσολογία να δώσει γραπτώς στον ασθενή.
Δυσχέρεια παρατηρείται επίσης όσον αφορά στο σύνολο των κυτίων που θα παραλάβει ο ασθενής. Τα περισσότερα περιέχουν 28 δισκία ενώ οι φαρμακοποιοί πιεζόμενοι από τα ταμεία υπολογίζουν ημερολογιακό μήνα 30 ημερών. Μένει λοιπόν ο ασθενής ακάλυπτος για 2 ή 3 ημέρες και πολλές φορές αναγκάζεται εάν η τσέπη του το επιτρέπει – αν και στην πλειάδα των περιπτώσεων κόβει από το υστέρημά του-, να αγοράσει ένα κουτί χωρίς το ταμείο του, να του αναγνωρίσει τη δαπάνη.
Στη Φινλανδία οι προσπάθειες υλοποίησης της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ξεκίνησαν το 2002. Το 2006 τέθηκε σε ισχύ το σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Σήμερα το σύστημα λειτουργεί και βασίζεται σε μια εθνική βάση δεδομένων την οποία συντηρεί το Υπουργείο υγείας ενώ το σύστημα περιλαμβάνει smart ID- cards για τους επαγγελματίες υγείας και χρήση ηλεκτρονικών υπογραφών κρυπτογράφησης για SSL μηνύματα.
Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι γιατροί παραλαμβάνουν κάθε χρόνο μια έκθεση η οποία περιλαμβάνει: πόσες συνταγές εξέδωσαν, το κόστος τους αναλυμένο ανά ηλικιακή ομάδα και φύλο, το μέσο κόστος ανά συνταγή, το είδος των φαρμάκων που συνταγογράφησαν περισσότερο και τα είδη των σκευασμάτων που ευθύνονται πιότερο για το κόστος. Οι τιμές αυτές συγκρίνονται με το μέσο όρο ανά ειδικότητα.
Πιστεύω πως ήταν λάθος ο τρόπος που παρουσίασαν την ηλεκτρονική συνταγογράφηση οι ιθύνοντες του υπουργείου υγείας και των ασφαλιστικών ταμείων. Την εμφάνισαν ως μέσο σύλληψης κάποιων επίορκων ιατρών και μέσο επίλυσης της ιατρικής και φαρμακευτικής παρανομίας.
Η αλήθεια είναι ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές λέξεις στη φαρμακευτική ορολογία. Αναφέρεται σε ηλεκτρονικά συστήματα που διασυνδέουν όλα τα σημεία διακίνησης του φαρμάκου (γιατρούς, νοσοκομειακές μονάδες, φαρμακεία, λοιπούς φορείς ), με στόχο τη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων.
Δεν πρέπει όμως λόγω απουσίας κατάλληλης εθνικής στρατηγικής ή μικροπολιτικών εγωισμών των κομμάτων ή των εκάστοτε υπευθύνων υπουργών, συμβούλων ή ειδημόνων, να ακολουθήσει διαδρομές αλληλοτεμνενόμενες και επιζήμιες για τον απλό πολίτη και κατά συνέπεια και για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η γνώμη μου είναι πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τον εξορθολογισμό της χορήγησης και της δαπάνης των φαρμάκων.
Υιοθετώντας το σκανδιναβικό μοντέλο ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, εφαρμόζοντας τα διεθνή guide lines (οδηγίες) δοσολογιών και κανόνων για εργαστηριακές εξετάσεις και αφήνοντας τον πολίτη να επιλέγει ελεύθερα το γιατρό του χωρίς να του επιβάλλει να επιλέξει συμβεβλημένο με ταμείο γιατρό, που άλλοι με αδιαφανείς διαδικασίες επέλεξαν για αυτόν, και οι δαπάνες θα μειωθούν και δε θα χρειάζεται να φορολογείται με δρακόντεια μέτρα ο κόσμος χωρίς τελικά να έχει σωστές ιατρικές υπηρεσίες.
Με την πρόοδο της τεχνολογίας και με την στρατηγική της Σουηδικής κυβέρνησης επετράπη η ραγδαία αύξηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, με αποτέλεσμα να διακινείται σήμερα το 97% των συνταγών στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και το 87% στη νοσοκομειακή.
Υπολογίστηκε πως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση γλιτώνει 100 ώρες εργασίας ανά ιατρό ανά έτος ενώ διευκολύνει την εργασία και των φαρμακοποιών.
Η ανάλυση των ερευνών που έγιναν απέδειξε ότι οι πολίτες εξοικειώθηκαν με αυτό το μέτρο ενώ παράλληλα δείχνουν και εμπιστοσύνη όσον αφορά στα προσωπικά τους δεδομένα κάτι που δε συμβαίνει ακόμα στη χώρα μας όπου οι πολίτες πιστεύουν πως τα προσωπικά τους δεδομένα μπορούν εύκολα να διαρρεύσουν από το ηλεκτρονικό σύστημα.
Στη Δανία ήδη από το 2002, το 85% των ιατρών διακινούσε ηλεκτρονικές συνταγές και σήμερα 1,5 εκατομμύριο συνταγές διακινούνται ηλεκτρονικά σε όλο το εύρος του δανέζικου τομέα υγείας ενώ το όλο εγχείρημα χρηματοδοτείται από πέντε υπουργεία και από την ένωση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.
Κάθε Δανός πολίτης έχει το φαρμακευτικό του ιστορικό διαθέσιμο σε μια διαδικτυακή καρτέλα μέσω ειδικού λογισμικού. Έχουν ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα μέσω του οποίου περισσότερα από το >90% των ιατρείων, όλα τα φαρμακεία, τα νοσοκομεία και οι δομές κατ’οίκον φροντίδας ανταλλάσουν πάνω από 30 εκατομμύρια μηνύματα.
Διερωτώμαι γιατί τα πλεονεκτήματα αυτού του ολοκληρωμένου λογισμικού δεν υιοθετούνται και από τη χώρα μας και ήμαστε αναγκασμένοι να λειτουργούμε με ένα λογισμικό πολύ απλό και ίσως πρωτόγονο, αν το χαρακτηρίσω με όρους προόδου της τεχνολογίας.
Για παράδειγμα είναι αδύνατο να συνταγογραφήσουμε δοσολογία του τύπου, μισό χάπι το πρωί, μισό το μεσημέρι και ένα το βράδυ, διότι το λογισμικό δεν το δέχεται. Αναγκάζεται έτσι ο γιατρός να γράψει άλλη δοσολογία στην ηλεκτρονική συνταγή και άλλη δοσολογία να δώσει γραπτώς στον ασθενή.
Δυσχέρεια παρατηρείται επίσης όσον αφορά στο σύνολο των κυτίων που θα παραλάβει ο ασθενής. Τα περισσότερα περιέχουν 28 δισκία ενώ οι φαρμακοποιοί πιεζόμενοι από τα ταμεία υπολογίζουν ημερολογιακό μήνα 30 ημερών. Μένει λοιπόν ο ασθενής ακάλυπτος για 2 ή 3 ημέρες και πολλές φορές αναγκάζεται εάν η τσέπη του το επιτρέπει – αν και στην πλειάδα των περιπτώσεων κόβει από το υστέρημά του-, να αγοράσει ένα κουτί χωρίς το ταμείο του, να του αναγνωρίσει τη δαπάνη.
Στη Φινλανδία οι προσπάθειες υλοποίησης της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ξεκίνησαν το 2002. Το 2006 τέθηκε σε ισχύ το σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Σήμερα το σύστημα λειτουργεί και βασίζεται σε μια εθνική βάση δεδομένων την οποία συντηρεί το Υπουργείο υγείας ενώ το σύστημα περιλαμβάνει smart ID- cards για τους επαγγελματίες υγείας και χρήση ηλεκτρονικών υπογραφών κρυπτογράφησης για SSL μηνύματα.
Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι γιατροί παραλαμβάνουν κάθε χρόνο μια έκθεση η οποία περιλαμβάνει: πόσες συνταγές εξέδωσαν, το κόστος τους αναλυμένο ανά ηλικιακή ομάδα και φύλο, το μέσο κόστος ανά συνταγή, το είδος των φαρμάκων που συνταγογράφησαν περισσότερο και τα είδη των σκευασμάτων που ευθύνονται πιότερο για το κόστος. Οι τιμές αυτές συγκρίνονται με το μέσο όρο ανά ειδικότητα.
Πιστεύω πως ήταν λάθος ο τρόπος που παρουσίασαν την ηλεκτρονική συνταγογράφηση οι ιθύνοντες του υπουργείου υγείας και των ασφαλιστικών ταμείων. Την εμφάνισαν ως μέσο σύλληψης κάποιων επίορκων ιατρών και μέσο επίλυσης της ιατρικής και φαρμακευτικής παρανομίας.
Η αλήθεια είναι ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές λέξεις στη φαρμακευτική ορολογία. Αναφέρεται σε ηλεκτρονικά συστήματα που διασυνδέουν όλα τα σημεία διακίνησης του φαρμάκου (γιατρούς, νοσοκομειακές μονάδες, φαρμακεία, λοιπούς φορείς ), με στόχο τη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων.
Δεν πρέπει όμως λόγω απουσίας κατάλληλης εθνικής στρατηγικής ή μικροπολιτικών εγωισμών των κομμάτων ή των εκάστοτε υπευθύνων υπουργών, συμβούλων ή ειδημόνων, να ακολουθήσει διαδρομές αλληλοτεμνενόμενες και επιζήμιες για τον απλό πολίτη και κατά συνέπεια και για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η γνώμη μου είναι πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τον εξορθολογισμό της χορήγησης και της δαπάνης των φαρμάκων.
Υιοθετώντας το σκανδιναβικό μοντέλο ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, εφαρμόζοντας τα διεθνή guide lines (οδηγίες) δοσολογιών και κανόνων για εργαστηριακές εξετάσεις και αφήνοντας τον πολίτη να επιλέγει ελεύθερα το γιατρό του χωρίς να του επιβάλλει να επιλέξει συμβεβλημένο με ταμείο γιατρό, που άλλοι με αδιαφανείς διαδικασίες επέλεξαν για αυτόν, και οι δαπάνες θα μειωθούν και δε θα χρειάζεται να φορολογείται με δρακόντεια μέτρα ο κόσμος χωρίς τελικά να έχει σωστές ιατρικές υπηρεσίες.
