Είναι πλέον φανερό ότι την πολιτική ζωή της χώρας χαρακτηρίζουν τρεις σημαντικοί παράγοντες, με τους οποίους θα πορευτούμε στο εξής:
Η Κυβέρνηση, η Αντιπολίτευση και οι κοινωνικοί φορείς δε διαθέτουν πλέον άλλα μέσα ή προτάσεις ώστε να διαχειριστούν την τρέχουσα κρίσιμη κατάσταση. Η συνολική τους ικανότητα να παράγουν εφικτές, ρεαλιστικές, παραγωγικές και κυρίως έγκαιρες λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στις απαιτήσεις των καιρών εξαντλήθηκε. Περιορίζεται το πολιτικό μας σκηνικό στην απλή επάνδρωση των θεσμών και όχι στον ενεργητικό χειρισμό τους. Επιπλέον, απευθύνεται σε εντελώς λάθος ακροατήριο: δεν είναι η Τρόικα ο αντίπαλος. Η Τρόικα είναι ο δανειστής. Αντίπαλος είναι οι αγορές. Δεν είναι η δανειακή σύμβαση ο στόχος. Στόχος πρέπει να είναι η έξοδος στον ελεύθερο δανεισμό από τις αγορές, τόσο για το κράτος όσο και για τις τράπεζες.
Η κοινωνία δεν τροφοδοτήθηκε με τα σωστά στοιχεία, οι φωνές που έκαναν αυτήν την προσπάθεια πνίγηκαν ή εξουθενώθηκαν υπό την καταιγιστική προπαγάνδα υπέρ του ανέφικτου η οποία και βρήκε πρόσφορο έδαφος στην κοινωνική δυσαρέσκεια. Αποτέλεσμα της υπερτονισμένης παρουσίασης στην κοινωνία των λανθασμένων επιλογών σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο κοινωνικής συνοχής στην Ελλάδα, είναι η αγκύλωση της πλειοψηφίας των πολιτών σε παθογενή συστημικά μοντέλα εργασίας, οικονομικής δραστηριότητας και αντιλήψεων.
Η χώρα έχει εγκλωβιστεί σε μικρούς ή μεγαλύτερους φαύλους κύκλους που περιορίζουν τις διαθέσιμες λύσεις και κυρίως παραδίδουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και άρα των μελλοντικών εξελίξεων στις αγορές. Θα ανέμενε κανείς ο Πρωθυπουργός να στραφεί - κατόπιν και των πρόσφατων δραματικών εξελίξεων σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας - σε ταχείες, ρηξικέλευθες και παραγωγικές πολιτικές επιλογές. Αντ' αυτού, όχι μόνο περιορίσθηκε σε μια τετριμμένη και κουραστική απαρίθμηση του γνωστού καταλόγου ευχών που γεμίζουν τους λόγους πολιτικών υπό κανονικές συνθήκες, σε αυτονόητες υποσχέσεις περί προσήλωσης της χώρας στα ευρωπαϊκά κελεύσματα και θεσμούς, ενώ προσχώρησε σε ανούσιες περιπλανήσεις σε χώρους που έχουν ταυτιστεί και διεγείρουν στη χώρα μας συνωμοσιολογικού χαρακτήρα αντιδράσεις όπως οι έρευνες για υδρογονάνθρακες. Για τις αγορές που παρατηρούν προσεκτικά τις προθέσεις σε αντιπαραβολή με τα μετρήσιμα αποτελέσματα, ο Πρωθυπουργός κατόρθωσε να ανοίξει ακόμη περισσότερο αυτό το χάσμα.
Από την άλλη, δεν είδαμε κινήσεις της αντιπολίτευσης προς εθνικές εμβέλειας συγκλίσεις έστω και ως προσπάθεια εκμετάλλευσης του επικοινωνιακού τμήματος της όλης εκδήλωσης της ΔΕΘ. Αντίθετα, καταγράφηκαν ακόμη πιο ανάγλυφα οι αντιδιαμετρικά διακείμενες θέσεις, γνωστές για το ανέφικτο αλλά και για το έντονα λαϊκίστικο περιεχόμενό τους.
Η κοινωνία για μια ακόμη φορά έχασε την ευκαιρία να στοχαστεί, να λειτουργήσει αυτοεξεταστικά και να δώσει την απαραίτητη δυναμική προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι εκφραστές της (συνδικαλιστικοί ή άλλοι) άδραξαν τη στιγμή για να επαναλάβουν πρακτικές του παρελθόντος με προεξάρχουσα την καταφυγή στη βία, στην άκριτη απόρριψη της πραγματικότητας και στην προβολή εμμονών.
Ο φαύλος κύκλος της πίεσης προς την Κυβέρνηση από την Τρόικα, τη λήψη νέων φοροεισπρακτικών μέτρων και της λήψης της δόσης προκειμένου να παραταθεί η παθογένεια, γιατί απλώς την παθογένεια παρατείνει η όλη κατάσταση, έχει εγκλωβίσει τη χώρα και την πορεία της. Παρακείμενοι σε αυτό το φαύλο κύκλο, κινούνται και τροφοδοτούνται απ' αυτόν μια σειρά άλλων όπως η άσκηση πίεσης στο πολιτικό σύστημα από συντεχνίες προκειμένου να διατηρηθούν προνόμια ετών με αποτέλεσμα την αδυναμία αξιοποίησης πόρων και συνακόλουθα την ώθηση της Κυβέρνησης να στρέφεται και πάλι σε αντιπαραγωγικά φοροεισπρακτικά μέτρα, δημιουργώντας συνθήκες για περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας και συνεπώς αδιεξόδου. Ομοίως, ο φαύλος κύκλος της συρρίκνωσης παράγει ανεργία που επιτείνει το πρόβλημα των δαπανών σε Ταμεία και παροχές προς ανέργους που και πάλι οδηγούν σε ανάγκη λήψης επιπλέον μέτρων.
Αυτοί οι τρεις κύριοι παράγοντες αφαιρούν τη δυνατότητα της χώρας να βγει από το αδιέξοδο και εξ' αυτού η πρωτοβουλία πλέον περνά στις αγορές. Αδιέξοδο σημαίνει έλλειψη διαθέσιμων επιλογών για τη χώρα και άρα αδυναμία να σχεδιασθούν και να υλοποιηθούν εναλλακτικές πολιτικές και οικονομικές στρατηγικές ενώπιον μελλοντικών εξελίξεων. Από την άλλη, εξ' ορισμού οι αγορές λειτουργούν με το στοιχείο του αιφνιδιασμού, της έκπληξης και όπου απαιτείται της πρόκλησης δέους προς το "στόχο" τους. Αυτές οι ιδιότητες μεγιστοποιούν το κέρδος καθόσον απομειώνουν τα κεφάλαια που απαιτούνται για να υλοποιηθεί η όποια στρατηγική από πλευράς τους. Τι ξέρουν λοιπόν οι αγορές από χθες;
Η χώρα έχει αρχίσει να προσφεύγει - ελλείψει άλλων επιλογών - σε ανεδαφικά και μη ρεαλιστικά σχέδια, ενδεχομένως και προς εμπλουτισμό της πολιτικής αφήγησης αλλά σε κάθε περίπτωση χωρίς δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Απότοκο αυτής της "μεταφυσικής" αντίληψης είναι το "κυνήγι φαντασμάτων" όπου η Κυβέρνηση διαψεύδει φήμες, δημοσιεύματα και ανώνυμα μηνύματα, αντί να επιβεβαιώνει θετικά αποτελέσματα ή ρεαλιστικές πολιτικές.
Η στάση της κοινωνίας αυξάνει το κόστος λήψης των όποιων μέτρων και κατά συνέπεια εμπεριέχεται ο κίνδυνος το κόστος αυτών να εξαφανίσει το δημοσιονομικό όφελος.
Ο χρόνος αποκτά πλέον ουσιαστική σημασία στις εξελίξεις. Και ο χρόνος είναι ο παράγοντας που οι αγορές γνωρίζουν να χειρίζονται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, σε αντίθεση με γραφειοκρατικά δυσκίνητα συστήματα, όπως οι χώρες ή οι διεθνείς οργανισμοί. Η εβδομάδα που έρχεται καθώς και οι άμεσα επόμενες θα μας διδάξουν πολλά.
