Αν και οι περισσότεροι καταναλωτές στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων δηλώνουν… καλοφαγάδες και δεν χάνουν την ευκαιρία να απολαύσουν γευστικά "ταξίδια", τα τελευταία χρόνια καταγράφεται ολοένα και πιο έντονη η αλλαγή στα κριτήρια επιλογής των φαγητών.
Σύμφωνα δε με πρόσφατες έρευνες, που διεξήχθησαν στο πλαίσιο του έργου "Project Focus Balkan" και αποσπάσματα των οποίων δημοσίευσε η Υπηρεσία Προώθησης Επενδύσεων και Εξαγωγών της Σερβίας (SIEPA), οι καταναλωτές συνδυάζουν τη γεύση με την τιμή των προϊόντων.
Πλέον, με την οικονομική κρίση ν' αδειάζει τα … πορτοφόλια και να ανατρέπει κάθε προγραμματισμό εξόδων για αγορά συγκεκριμένων προϊόντων, οι καταναλωτές είναι υποχρεωμένοι να αναπροσαρμόσουν, εν μέρει, τις διατροφικές τους συνήθειες.
Δεν λείπουν, όμως, όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα και είναι πρόθυμοι να βάλουν πιο βαθιά το χέρι "στην τσέπη", για να πληρώσουν παραπάνω και να απολαύσουν ένα καλύτερο, ποιοτικά, φαγητό.
Στη Σερβία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, αγαπημένα φρούτα των καταναλωτών είναι τα μήλα, οι μπανάνες και τα πορτοκάλια, ενώ οι φράουλες και τα ροδάκινα βρίσκονται σε πολύ καλή θέση προτίμησης των καταναλωτών. Φρούτα, επίσης, καταναλώνονται με τη μορφή χυμών και μαρμελάδων.
Τα αποξηραμένα φρούτα και οι ξηροί καρποί, συνήθως, "συνοδεύουν" το φαγητό των Σέρβων, σε γιορτές όπως τα Χριστούγεννα. Αποξηραμένα σύκα, σταφύλια και δαμάσκηνα προτιμώνται περισσότερο από τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με την έρευνα, ο βασικός λόγος για τον οποίο οι καταναλωτές τρέφονται με φρούτα είναι η υγεία (κυρίως στις αγροτικές περιοχές). Στα αστικά κέντρα, ο πληθυσμός δίνει βαρύτητα κυρίως στη γεύση των φρούτων.
Στις πόλεις, οι καταναλωτές προμηθεύονται τα φρούτα της αρεσκείας τους από τα σούπερ μάρκετ, ενώ τα αποξηραμένα φρούτα τα βρίσκουν, επίσης, σε εξειδικευμένα καταστήματα ή και σε υπαίθριες αγορές, απ' όπου, μπορούν να προμηθευτούν και σπιτικές μαρμελάδες.
Οι Σέρβοι καταναλωτές συνδέουν τα φρούτα μ' έναν υγιεινό τρόπο διατροφής και το 69% των πολιτών τρώει φρούτα τουλάχιστον μια φορά την ημέρα.
Τα βιολογικά προϊόντα καταναλώνονται κυρίως από ηλικιωμένους και άτομα με προβλήματα υγείας. Ωστόσο, λόγω των οικονομικών προβλημάτων, οι καταναλωτές δεν είναι σε θέση να αυξήσουν το επίπεδο κατανάλωσης των προαναφερόμενων προϊόντων.
Στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη, το 44% των ερωτηθέντων απάντησε πως τρώει βιολογικά προϊόντα τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, ενώ το 11% σχεδόν καθόλου. Το 34% των πολιτών επιλέγει αυτά τα προϊόντα μια φορά την εβδομάδα και το 10% μια φορά το μήνα.
Στην Κροατία, το 28% των πολιτών δεν περιλαμβάνει τα βιολογικά προϊόντα στο διατροφή του, σε αντίθεση με το 31%, που τρώει καθημερινά τέτοια προϊόντα. Στην ΠΓΔΜ, το 45% γυρίζει την … πλάτη στα βιολογικά προϊόντα, έναντι του 27% που τους δίνει, καθημερινά, "ψήφο εμπιστοσύνης" και τα εντάσσει στο διαιτολόγιό του.
Στο Μαυροβούνιο, το 37% των πολιτών τρώει βιολογικά προϊόντα τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, το 28% μια φορά την εβδομάδα, το 14% μια φορά το μήνα και το 20% δεν έχει "καμιά σχέση μ' αυτά".
Στο ερώτημα πόσο συχνά τρώνε φρούτα οι καταναλωτές των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων προκύπτει πως στην ΠΓΔΜ το 73% των πολιτών τρώει φρούτα μία φορά την ημέρα, το 23% μία φορά την εβδομάδα, το 3% μία φορά το μήνα και το 1% σχεδόν καθόλου ή καθόλου.
Στην Κροατία, το 69% των πολιτών κάνει πράξη τη ρήση "ένα φρούτο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα", έναντι του 29% που τρώει φρούτα μία φορά το μήνα.
Στο Μαυροβούνιο, το 62% των πολιτών "ψηφίζει" υπέρ των φρούτων, έναντι του 2% που δεν τα καταναλώνει, ενώ στη Σλοβενία, το 59% των καταναλωτών τρώει φρούτα τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το 52% των καταναλωτών τρώει φρούτα μία φορά την ημέρα, έναντι του 2% που δεν τα… "γνωρίζει".
Στο ερώτημα πόσο συχνά τρώνε παραδοσιακά φαγητά, οι πολίτες της ΠΓΔΜ καταλαμβάνουν την πρώτη θέση, καθώς σε καθημερινή βάση, ποσοστό 59% των καταναλωτών επιλέγει αυτή την κατηγορία φαγητού. Ακολουθούν οι Σέρβοι με 48%, οι Κροάτες με 42%, οι πολίτες του Μαυροβουνίου με 38%, στη Σλοβενία με 34% και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 15%.
Το έργο Project Focus Balkan έχει τριετή διάρκεια (Οκτώβριος 2008 μέχρι και Οκτώβριος 2011). Στη διάρκειά του, έρευνες διεξήχθησαν στη Σερβία, τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, την Κροατία, την ΠΓΔΜ και τη Σλοβενία. Η υλοποίηση του έργου χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
