Ομιλία του βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας της Νέας Δημοκρατίας κ. Κώστα Καραγκούνη Αναπληρωτή Υπεύθυνου του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Δικαιοσύνης της Νέας Δημοκρατίας ως εισηγητού στην κοινή συνεδρίαση της...
Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων με θέμα ημερήσιας διάταξης τη συνεισφορά της Βουλής στη δημόσια διαβούλευση επί της Πράσινης Βίβλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της Οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σήμερα συζητούμε και συμβάλλουμε για να το θέσω ορθότερα στον Ευρωπαικό διάλογο που διεξάγει τούτη την ώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα. Για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την Πράσινη Βίβλο με στόχο τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας 2005/36/ΕΚ που αφορά τα επαγγελματικά προσόντα. Η συζήτηση αυτή γίνεται σε μια περίοδο κρίσιμη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη σε μια περίοδο που τα κράτη καλούνται να πάρουν αποφάσεις δύσκολες και κρίσιμες που αφορούν εκατομμύρια εργαζομένων. Αποφάσεις που κρίνονται και αξιολογούνται σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης αφού η ανεργία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη χτυπά κόκκινο. Η Ευρώπη καλείται να δώσει άμεσες και πρακτικές λύσεις και πραγματικό διέξοδο στους εκατομμύρια ανέργους και όχι μόνο ανά την Ευρώπη. Η συζήτηση λοιπόν αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί πιο επίκαιρη από ποτέ. Σήμερα σύμφωνα με όλα τα στοιχεία παρατηρείται το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων εργαζομένων προς την Ευρώπη αλλά και προς τον υπόλοιπο κόσμο από την μεταπολίτευση. Χιλιάδες Έλληνες αναζητούν εργασία εκτός των συνόρων και εδώ λοιπόν τίθεται το ερώτημα με τι προοπτικές φεύγουν οι άνθρωποι αυτοί με τι εγγυήσεις και κυρίως με ποιες διευκολύνσεις στον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο. Στο γενικό αυτό πλαίσιο θεωρώ πως γίνεται η σημερινή κουβέντα αφού διαβάζοντας και την Εισαγωγή του κειμένου η Ευρωπαική Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η κινητικότητα των επαγγελματιών εξακολουθεί να είναι χαμηλή στην Ευρωπαική Ένωση. Κρατώ το συμπέρασμα αυτό διότι στη δύσκολη αυτή συγκυρία οι Ευρωπαιοι επαγγελματίες έχουν ανάγκη να διασφαλιστεί η έντονη επαγγελματική κινητικότητα. Για να κάνω μια μικρή αναδρομή η Κομισιόν από το 2002 που ξεκίνησε τις συζητήσεις για την εισαγωγή ενός ενιαίου συστήματος αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων στα κράτη μέλη της ΕΕ, είχε ως σκοπό να απελευθερώσει τις διασυνοριακές υπηρεσίες καθιερώνοντας κοινούς επαγγελματικούς τίτλους, οι οποίοι θα υπόκεινται σε συγκεκριμένους κανόνες με στόχο να διασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει από την Κομισιόν – μεταξύ άλλων – να συμπεριλάβει περισσότερες εξασφαλίσεις για την σωστή αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων:
- Είχε προταθεί, στο πλαίσιο της αξιολόγησης που θα έκανε η Κομισιόν μετά από 5 χρόνια, σε περίπτωση που υπήρχαν πολλές διαφορές στον τρόπο εφαρμογής της εν λόγω Οδηγίας, να προτείνει ένα σύστημα βαθμολόγησης (credit system) που θα συνδέει την ποιότητα και το περιεχόμενο της προσφερόμενης εκπαίδευσης σε σχέση με την επαγγελματική κατάρτιση. Να εισαχθεί μία Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Κάρτα με πληροφορίες για την εκπαίδευση, την προϋπηρεσία και τυχόν penalties του κατόχου (π.χ. αν του έχει αρθεί η άδεια άσκησης επαγγέλματος σε κάποιο κ-μ). Προτάσεις που δεν είχαν εισαχθεί στο τελικό κείμενο της Οδηγίας, αλλά τώρα έρχονται να συζητηθούν και περαιτέρω να υιοθετηθούν
Η Ελλάδα και η Γερμανία τότε είχαν ταχθεί εναντίον της Οδηγίας στο Συμβούλιο των Υπουργών (κυβέρνηση ΝΔ), για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά.
Οι αντιδράσεις στην Ελλάδα είχαν επικεντρωθεί στην αναγνώριση πτυχίων από κολλέγια (συνεργασία με παν/κα ιδρύματα εξωτερικού), το οποίο έμμεσα θα επιβαλλόταν μέσω της Οδηγίας.
Κι αυτό γιατί, βάσει της Οδηγίας 2005/36, ο τρόπος έκδοσης των πτυχίων (σπουδές εξ’ αποστάσεως, συμφωνίες δικαιόχρησης, παραρτήματα ευρωπαϊκών πανεπιστημίων σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ κλπ)
δεν επηρεάζουν την αναγνώρισή τους, αφού πρόκειται για πτυχία που έχουν εκδοθεί από πανεπιστήμιο με έδρα κάποιο κ-μ της ΕΕ. Επομένως, το μόνο που μπορεί να κάνει η Ελλάδα είναι να ρωτήσει τις χώρες που εξέδωσαν τα πτυχία (Μ. Βρετανία, Γαλλία κλπ) εάν αυτά ισχύουν και οδηγούν σε επαγγελματικά δικαιώματα στο εσωτερικό τους.
Το 2010 η Κομισιόν άνοιξε ξανά τη συζήτηση για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων.
Η ενσωμάτωση της εν λόγω Οδηγίας είχε καθυστερήσει σε όλα τα κράτη-μέλη – για διαφορετικούς λόγους στο καθένα.
Σύμφωνα με θέσεις που παρουσιάστηκαν σε ακροάσεις που οργάνωσε η Κομισιόν,
η Οδηγία περιελάμβανε «παραθυράκια» που επέτρεπαν στα κ-μ
να διατηρούν εμπόδια.
«Παραθυράκια» που αφορούσαν κυρίως στην γλωσσική επάρκεια για την άσκηση επαγγέλματος, ή στις δυσκολίες σύγκρισης μεταξύ διαφόρων πτυχίων
[όχι μόνο κολλέγια αλλά όπου τα ίδια επαγγελματικά προσόντα απορρέουν από διαφορετική ακαδημαϊκή εκπαίδευση / πρόγραμμα σπουδών].
Σε κάθε περίπτωση η μη ας το πούμε ομογενοποίηση κριτηρίων και προυποθέσεων στην Ευρωπαική αγορά οι πολύπλοκες και συγκεχυμένες διαδικασίες για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων εμποδίζουν τον πολίτη της Ευρωπαικής Ένωσης στην άσκηση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι και σε ποιο βαθμό μπορεί η υπό συζήτηση αναθεώρηση – βελτίωση αν είναι δόκιμος αυτός ο όρος της εν λόγω οδηγίας μπορεί να επιφέρει έναν εκσυγχρονισμό αυτής με τελικό στόχο την άρση υπαρχόντων προβλημάτων και εμποδίων. Ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου για τα επαγγελματικά προσόντα αποτελεί προτεραιότητα και του Europe 2020 και του European Single Market Act (Πράξη για την Ενιαία Αγορά).
Ο ίδιος ο Επίτροπος Barnier θεωρεί ότι «η επικαιροποίηση της Οδηγίας… θα βοηθήσει την ευρωπαϊκή οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική, προωθώντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».
Τι προβλέπει λοιπόν και τι προτείνει η Κομισιόν; Σε σύγκριση με την ισχύουσα Οδηγία, η Κομισιόν προτείνει να εξεταστούν οι εξής αλλαγές/καινοτομίες:
1) Να καθιερωθεί μία ευρωπαϊκή επαγγελματική κάρτα, στενά συνδεδεμένη με το Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (IMI) [ηλεκτρονικό σύστημα], αφού θα μπορούσε να διευκολύνει σημαντικά τους επαγγελματίες όσον αφορά την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων τους σε άλλο κράτος μέλος.
2) Η έκδοση της κάρτας μπορεί να αποτελεί ευθύνη του κράτους μέλους όπου έχει αποκτηθεί το προσόν, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία, ενισχύοντας τον ρόλο του κ-μ αναχώρησης σε πρώιμο στάδιο.
3) Να υπάρξει πιθανώς περαιτέρω απλοποίηση της αρχής μερικής πρόσβασης όταν ο επαγγελματίας επιθυμεί να ασκήσει μέρος των δραστηριοτήτων που μπορεί να καλύπτονται από ένα επάγγελμα.
4) Να εξεταστεί η δυνατότητα αξιοποίησης νέων κοινών πλατφορμών, προκειμένου να διευκολυνθεί η κινητικότητα των επαγγελματιών όπου δεν υφίσταται αυτόματη αναγνώριση, με τη διαμόρφωση κριτηρίων κοινής αποδοχής για τα επαγγελματικά προσόντα, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των διαφορών ως προς τις απαιτήσεις εκπαίδευσης.
5) Να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση σε όσους ενδιαφέρονται να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα, αφού όπως προκύπτει υπάρχει έλλειψη σαφήνειας ως προς το ποια αρχή είναι αρμόδια για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και ποια έγγραφα θα πρέπει να υποβάλλονται. Πιθανώς μέσω την αξιοποίησης των ενιαίων κέντρων εξυπηρέτησης που προβλέπονται στην Οδηγία για τις Υπηρεσίες.
6) Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστεί ποιο όργανο ή αρχή σε εθνικό επίπεδο θα μπορούσε να αναλάβει περισσότερες ευθύνες προκειμένου να διασφαλίζει ότι το περιεχόμενο της εκπαίδευσης που οδηγεί στην απόκτηση ενός δεδομένου επαγγελματικού τίτλου πληροί τις απαιτήσεις της Οδηγίας ανά πάσα στιγμή.
7) Να διευρυνθεί το γενικό σύστημα αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, αλλάζοντας τα επίπεδα προσόντων που ορίζονται στην Οδηγία. Έτσι, οι αρμόδιες αρχές δεν θα μπορούν πλέον να απορρίπτουν αιτήσεις αναγνώρισης βάσει των διαφορών στο επίπεδο των προσόντων, όπως μεταξύ ενός πανεπιστημιακού διπλώματος και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ούτε θα μπορούν να εξαιρούν επαγγελματίες από την αναγνώριση των προσόντων βάσει της επαγγελματικής πείρας που πιστοποιείται από ένα κράτος μέλος.
8) Να προχωρήσει η μεταρρύθμιση των ελάχιστων απαιτήσεων εκπαίδευσης για ορισμένα επαγγέλματα (π.χ. ορισμένα επαγγέλματα του τομέα της υγείας και τους αρχιτέκτονες). Για τον σκοπό αυτό, ενδέχεται να χρειαστούν κάποιες προσαρμογές της διάρκειας και του περιεχομένου της εκπαίδευσης, και πιθανόν τροποποίηση των απαιτούμενων γλωσσικών γνώσεων για τα επαγγέλματα του τομέα της υγείας. Έτσι θα ενισχυθεί επίσης η νομιμότητα της αυτόματης αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων.
Επίσης, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κατευθύνονται προς την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, με κοινές βάσεις δεδομένων, με μείωση των χρονικών περιθωρίων εξέτασης των αιτήσεων, με μείωση των ορίων για τη λήψη αποφάσεων από τα κράτη μέλη κλπ. Τίθενται λοιπόν ζητήματα που είναι δύσκολα αφορούν πολλούς επαγγελματίες στην εσωτερική αγορά και δεν είναι εύκολο να προσεγγιστούν ελαφρά τη καρδία αφού δεν έχουν να κάνουν μόνο με το σκοπό της γρήγορης και εύκολης επαγγελματικής κινητικότητας αλλά και με ζητήματα πρακτικά που αφορούν χιλιάδες επαγγελματίες οι οποίοι θα βρεθούν από τη μια στιγμή στην άλλη σε μια νέα πραγματικότητα. Οι ίδιοι οι φορείς τόσο οι κρατικοί όσο και οι ιδιωτικοί θα βρεθούν σε μια νέα πραγματικότητα που η διαχειρισή της δεν θα είναι εύκολη.
Πάρτε για παράδειγμα το ζήτημα της αρχής της μερικής πρόσβασης, όπου οι επαγγελματίες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες με την αναγνώριση των προσόντων τους εάν το πεδίο των οικονομικών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται ως μέρος του επαγγέλματος διαφέρει μεταξύ του κράτους μέλους καταγωγής τους και του κράτους μέλους όπου επιθυμούν να εγκατασταθούν. Αναφέρεται χαρακτηριστικά το παράδειγμα του Μηχανικού με ειδίκευση στα υδραυλικά σε σχέση με το μηχανικό που ασκεί τη δραστηριότητά του με ευρύτερα προσόντα. Πόσο εύκολο είναι για μια αναθέτουσα αρχή να επιτρέψει να συμετάσχει ας πούμε σε ένα διαγωνισμό
ως μέλος ομάδας έργου ένας εξειδικευμένος μηχανικός στα υδραυλικά για την κατασκευή ενός τέτοιυ έργου όταν η εμπειρία της έχει δείξει ότι θέλει μηχανικούς με ευρύτερη γνώση και προσόντα ώστε να αποφευχθούν πιθανές δυστοκίες του έργου με λειτουργικό και βεβαίως οικονομικό κόστος. ΄Ή ας δούμε επίσης την κατάργηση των αντισταθμιστικών μέτρων Και κατά πόσο αυτά πέρα από τυπικές δυσχέρειες που μπορεί να δημιουργήσει διασφαλίζει ότι δεν θα δημιουργήσει ουσιαστικές δυσχέρειες στην εκτέλεση ενός έργου. Υπάρχουν λοιπόν ζητήματα που δεν έχουν να κάνουν απλώς και μόνο με την διευκόλυση της κινητικότητας των Ευρωπαίων επαγγελματιών αλλά και με την καθημερινή πρακτική με τις ανάγκες αλλά και με τα στάνταρτς που το κάθε κράτος ορίζει για την καλύτερη εκτέλεση ενός έργου ή μιας δουλειάς. Η Οδηγία αυτή είναι άλλη μία απόδειξη ότι τα πράγματα στη χώρα μας κινούνται αργά και χωρίς τη δέουσα αποφασιστικότητα. Η ενσωμάτωσή της καθυστέρησε, εν μέρει, υποθέτω, διότι συνδέθηκε τόσο έντονα με την αναγνώριση πτυχίων από ιδιωτικά κολλέγια. Το 2008 η κυβέρνηση της ΝΔ έκανε μία προσπάθεια, με το ν.3696/2008, να ρυθμίσει το θέμα ίδρυσης και λειτουργίας των κολλεγίων. Το 2009 ξεκίνησε άλλη μία προσπάθεια περαιτέρω βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου. Το Μάιο 2010, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε τόσο στον ν. 3848/2010 με τον οποίο καθορίστηκαν εκ νέου οι προϋποθέσεις ιδρύσεως και λειτουργίας των κολλεγίων (άρθρο 45),
όσο και στο π.δ. 38/2010, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, με το οποίο τακτοποιήθηκε – θεωρητικά - εκκρεμότητα σχετικά με την αναγνώριση των πτυχίων, τα οποία δίνουν ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στους αποφοίτους των κολεγίων και ξεκίνησε η λειτουργία του αρμόδιου για την αναγνώριση Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ). Ωστόσο, το νομοθετικό πλαίσιο για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων παραμένει ασαφές, καθώς οι ρυθμίσεις δεν εφαρμόζονται όπως θα έπρεπε:
- Το ΣΑΕΠ δεν προχωρά με την ταχύτητα που θα έπρεπε για να εξυπηρετήσει τις εκατοντάδες ή χιλιάδες των αιτήσεων αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων.
- Δεν είναι πάντα σαφές ακόμη ποιο όργανο είναι υπεύθυνο να κρίνει τον τίτλο (αναγνώριση πτυχίου) όταναναφερόμαστε σε μη ρυθμιζόμενα επαγγέλματα.
- Έτσι, το Δεκέμβριο του 2010, λίγο μετά την ψήφιση του νόμου, η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητική επιστολή για το εν λόγω θέμα,
ενώ από το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο ζητείται να αλλάξει το πλαίσιο λειτουργίας του ΔΟΑΤΑΠ, έτσι ώστε οι απόφοιτοι των κολεγίων με ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά πτυχία να έχουν την ίδια αναγνώριση στην Ελλάδα με τους αποφοίτους των ελληνικών πανεπιστήμιων.
- Ενώ και για το νόμο των Κολλεγίων, έχει σταλεί Αιτιολογημένη Γνώμη, διότι τα κριτήρια που τίθενται για την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης από τα Κολλέγια (π.χ. περιορισμός να έχει έκταση 300 τ.μ.) θεωρείται από την Κομισιόν ότι αποτρέπουν τους Έλληνες να αποδεχθούν τις υπηρεσίες των κολλεγίων.
Δηλαδή, σε ένα χρόνο από το νέο νομοθετικό πλαίσιο που έφερε η κυβέρνηση και σε περίοδο κρίσης – μας είπαν ότι οι ρυθμίσεις μας δεν ήταν οι αρμόζουσες. Δε νομίζω ότι τώρα είναι ώρα για να μοιράζουμε ευθύνες. Δεν υπάρχει χρόνος πια γι’ αυτό. Πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε από δω και μπρος.
Ειδικά σε αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο. Η εκπαίδευση, που συνδέεται άμεσα με τη συζήτηση που έχουμε εδώ για τα επαγγελματικά προσόντα, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αναπτυξιακό πλεονέκτημα για τη χώρα μας. Ειδικά τώρα που εξετάζεται επιτέλους και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη μιλήσει για αναβάθμιση του δημοσίου Πανεπιστήμιου, και δεσμεύτηκε ότι η Νέα Δημοκρατία θα φέρει τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, μέσα από την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση. Είναι μια συζήτηση που πρέπει γρήγορα να τελειώσει για να μη φτάνουμε στο παράδοξο άλλα να συμφωνούμε άλλα να υπογράφουμε και άλλα τελικώς να εφαρμόζουμε στη πράξη. Πρέπει λοιπόν να προωθηθεί χωρίς καθυστερήσεις η ιδέα, μέσα από την απελευθέρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, να γίνει η Ελλάδα πόλος έλξης φοιτητών και σπουδαστών από όλη την ευρύτερη περιοχή μας. Σήμερα, η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα παγκοσμίως σε φοιτητική μετανάστευση. Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η απίστευτη εκροή συναλλάγματος, ενώ με την απελευθέρωση των εκπαιδευτικών δομών μπορεί να συμβεί το αντίστροφο: Να περιορίσουμε τη φοιτητική μετανάστευση και να έχουμε στην Ελλάδα φοιτητές από τις γειτονικές μας χώρες οι οποίοι θα δώσουν, μεταξύ άλλων, ώθηση στην ανάπτυξη. Δεν χρειάζεται ίσως γι’ αυτό να περιμένουμε καν την αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις του Κοινοτικού Δικαίου, σε σχέση με την εσωτερική αγορά και την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων, επιτρέπουν την άσκηση μιας καλά σχεδιασμένης πολιτικής προς αυτή την κατεύθυνση. Όλη αυτή η συζήτηση Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι γεννά όπως προανέφερα ζητήματα και προβληματισμούς που δεν μπορούν εύκολα να επιλυθούν και να διαγνωσθούν μόνο στην σημερινή μας τοποθέτηση.
Η Νέα Δημοκρατία ως φιλελεύθερο και Ευρωπαικό κόμμα είναι σαφές ότι επιζητά την ανάπτυξη, τη μείωση της ανεργίας την προώθηση της επαγγελματικής κινητικότητας στην Ευρώπη. Άλλωστε όπως προανέφερα η κρισιμη συγκυρία οδηγεί δυστυχώς τους Έλληνες το παραγωγικό μέλλον της χώρας εκτός συνόρων. Δεν είμαστε κατά σε πολιτικές που διευκολύνουν και εξυπηρετούν τους Ευρωπαίους πολίτες στην εύρεση εργασίας και διευκόλυνση της ζωής τους. Διότι σε κάθε περίπτωση η απλούστευση διαδικασιών ιδίως των γραφειοκρατικών διαδικασιών που μπορεί να ξεκινά από μια μετάφραση και μια επικύρωση και να φτάνει έως την τυποποίηση προσόντων μπορούν να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη στον Ευρωπαίο επαγγελματία. Δεν μπορούμε να μη καταθέσουμε όμως τα ερωτηματικά μας και τις επιφυλάξεις μας στο σύστημα ταξινόμησης προσόντων, διότι πέρα από τα ουσιαστικά ζητήματα που νωρίτερα εξέθεσα θα δημιουργήσει και περαιτέρω πρακτικά ζητήματα.
Σε κάθε περίπτωση όμως Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι η σημερινή συζήτηση θέτει ευρύτερα πολιτικά ζητήματα της που αφορούν την Ένωση και τα Κράτη μέλη. Αν μπορούσα να τα κωδικοποιήσω και να τα ιεραρχήσω θα έλεγα ότι πρώτα απ΄όλα πρέπει τα Κράτη μέλη να αποφασίσουν αν θέλουν την εσωτερική αγορά την ενιαία πλήρη και απρόσκοπτη λειτουργία της. Οι ΗΠΑ που βεβαίως δεν έχει σχέση με την Ευρωπαική Ένωση είναι μια ενοποιημένη αγορά με την έννοια ότι ισχύουν τα ίδια παντού με ξεκαθαρισμένους κανόνες και δομές. Στην Ευρωπαική Ένωση ισχύει το ίδιο; Πόσο έτοιμα είναι τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε μια πλατφόρμα κοινής πορείας και ενιαίας λειτουργίας υπερπηδώντας εσωτερικά εμπόδια και πιθανόν αγκυλώσεις που δημιουργούν τεράστιες δυσχέρειες και προβλήματα. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να βρούμε κοινή συνισταμένη στο ζήτημα της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων και δε μιλάω μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το σύνολο των κρατών της Ευρωπαικής Ένωσης; Διότι δεν μπορεί να ισχύει άλλο στην Ελλάδα και άλλο στη Γαλλία; Δε μπορεί στην Ελλάδα να επιβάλλονται υπέρμετρες λύσεις που παρόμοιες δεν ισχύουν και στα πιο φιλελευθερα κράτη Ένα τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με την εκπαίδευση και την αναθεώρηση επιτέλους του άρθρου 16 που η σημερινή Κυβέρνηση πιστή στην ιδεολογική της παράδοση δεν τόλμησε να αγγίξει. Θέλουμε πραγματικά να κάνουμε ανταγωνιστικά Πανεπιστήμια θέλουμε να προσελκύσουμε φοιτητές του εξωτερικού ή όχι. Διότι οι μεγάλες τομές δεν γίνονται στα λόγια. Διότι αυτό ξέρετε δημιουργεί τα προβλήματα και τις αντιφάσεις και εκθέτει πολλές φορές κυβερνήσεις που υπογράφουν άλλα από αυτά που με μεγαλοστομίες υποστηρίζουν και εκφράζουν. Επιτρέψτε μου όμως να κάνω ένα τελευταίο πιο προσωπικό σχόλιο για τον υπό συζήτηση εκσυγχρονισμό της εν λόγω οδηγίας. Δε διαφωνώ ότι η πλειοψηφία των ρυθμίσεων που συζητούμε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και όντως θα αποτελέσει σημαντικό βοήθημα στην καλύτερη ροή των Ευρωπαίων πολιτών και επαγγελματιών. Αλήθεια όμως χτυπάμε στην ουσία τη ρίζα του κακού; Διότι είναι ουσιαστικότερο οι ρυθμίσεις να είναι χρήσιμες και όχι τυπικές. Έχω την εντύπωση Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι ότι το πρόβλημα στην Ευρώπη σήμερα και κυρίως των εργαζομένων δεν είναι η αμφισβήτηση των προσόντων τους αλλά το ουσιαστικό ζήτημα της προτίμησης αυτών για μια συγκεκριμένη δουλειά. Αυτοί που ελάχιστα ξέρουν την Ευρωπαική πραγματικότητα γνωρίζουν ότι στην Ευρώπη υπάρχει ένας θεσμοποιημένος ρατσισμός όσον αφορά το ζήτημα της εργασίας. Ρατσισμός που έχει να κάνει με το φύλο την εθνικότητα την ηλικία δυστυχώς διότι πιστέψτε με ότι οι περισσότερες εταιρείες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα προτιμούν λόγου χάρη τον 20 αρη από τον τριανταπεντάρη προτιμούν το Γάλλο εκπαιδευτή χιονοσανίδας και όχι τον Έλληνα εκπαιδευτή σκι προτιμούν το Γερμανό ηλεκτρολόγο που έχει πιστοποίηση σε συγκεκριμένα συστήματα τυποποίησης από τον αντίστοιχο Έλληνα ή Πορτογάλο. Καλή και άριστη λοιπόν η ευρωπαική επαγγελματική κάρτα το ζήτημα όμως που προέχει είναι η κάρτα αυτή να πιάνει τόπο και να έχει αντίκρυσμα. Το κακό πρέπει να καταπολεμηθεί στη ρίζα του και όχι στην επιφάνειά του.
Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων με θέμα ημερήσιας διάταξης τη συνεισφορά της Βουλής στη δημόσια διαβούλευση επί της Πράσινης Βίβλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της Οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σήμερα συζητούμε και συμβάλλουμε για να το θέσω ορθότερα στον Ευρωπαικό διάλογο που διεξάγει τούτη την ώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα. Για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την Πράσινη Βίβλο με στόχο τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας 2005/36/ΕΚ που αφορά τα επαγγελματικά προσόντα. Η συζήτηση αυτή γίνεται σε μια περίοδο κρίσιμη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη σε μια περίοδο που τα κράτη καλούνται να πάρουν αποφάσεις δύσκολες και κρίσιμες που αφορούν εκατομμύρια εργαζομένων. Αποφάσεις που κρίνονται και αξιολογούνται σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης αφού η ανεργία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη χτυπά κόκκινο. Η Ευρώπη καλείται να δώσει άμεσες και πρακτικές λύσεις και πραγματικό διέξοδο στους εκατομμύρια ανέργους και όχι μόνο ανά την Ευρώπη. Η συζήτηση λοιπόν αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί πιο επίκαιρη από ποτέ. Σήμερα σύμφωνα με όλα τα στοιχεία παρατηρείται το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων εργαζομένων προς την Ευρώπη αλλά και προς τον υπόλοιπο κόσμο από την μεταπολίτευση. Χιλιάδες Έλληνες αναζητούν εργασία εκτός των συνόρων και εδώ λοιπόν τίθεται το ερώτημα με τι προοπτικές φεύγουν οι άνθρωποι αυτοί με τι εγγυήσεις και κυρίως με ποιες διευκολύνσεις στον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο. Στο γενικό αυτό πλαίσιο θεωρώ πως γίνεται η σημερινή κουβέντα αφού διαβάζοντας και την Εισαγωγή του κειμένου η Ευρωπαική Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η κινητικότητα των επαγγελματιών εξακολουθεί να είναι χαμηλή στην Ευρωπαική Ένωση. Κρατώ το συμπέρασμα αυτό διότι στη δύσκολη αυτή συγκυρία οι Ευρωπαιοι επαγγελματίες έχουν ανάγκη να διασφαλιστεί η έντονη επαγγελματική κινητικότητα. Για να κάνω μια μικρή αναδρομή η Κομισιόν από το 2002 που ξεκίνησε τις συζητήσεις για την εισαγωγή ενός ενιαίου συστήματος αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων στα κράτη μέλη της ΕΕ, είχε ως σκοπό να απελευθερώσει τις διασυνοριακές υπηρεσίες καθιερώνοντας κοινούς επαγγελματικούς τίτλους, οι οποίοι θα υπόκεινται σε συγκεκριμένους κανόνες με στόχο να διασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει από την Κομισιόν – μεταξύ άλλων – να συμπεριλάβει περισσότερες εξασφαλίσεις για την σωστή αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων:
- Είχε προταθεί, στο πλαίσιο της αξιολόγησης που θα έκανε η Κομισιόν μετά από 5 χρόνια, σε περίπτωση που υπήρχαν πολλές διαφορές στον τρόπο εφαρμογής της εν λόγω Οδηγίας, να προτείνει ένα σύστημα βαθμολόγησης (credit system) που θα συνδέει την ποιότητα και το περιεχόμενο της προσφερόμενης εκπαίδευσης σε σχέση με την επαγγελματική κατάρτιση. Να εισαχθεί μία Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Κάρτα με πληροφορίες για την εκπαίδευση, την προϋπηρεσία και τυχόν penalties του κατόχου (π.χ. αν του έχει αρθεί η άδεια άσκησης επαγγέλματος σε κάποιο κ-μ). Προτάσεις που δεν είχαν εισαχθεί στο τελικό κείμενο της Οδηγίας, αλλά τώρα έρχονται να συζητηθούν και περαιτέρω να υιοθετηθούν
Η Ελλάδα και η Γερμανία τότε είχαν ταχθεί εναντίον της Οδηγίας στο Συμβούλιο των Υπουργών (κυβέρνηση ΝΔ), για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά.
Οι αντιδράσεις στην Ελλάδα είχαν επικεντρωθεί στην αναγνώριση πτυχίων από κολλέγια (συνεργασία με παν/κα ιδρύματα εξωτερικού), το οποίο έμμεσα θα επιβαλλόταν μέσω της Οδηγίας.
Κι αυτό γιατί, βάσει της Οδηγίας 2005/36, ο τρόπος έκδοσης των πτυχίων (σπουδές εξ’ αποστάσεως, συμφωνίες δικαιόχρησης, παραρτήματα ευρωπαϊκών πανεπιστημίων σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ κλπ)
δεν επηρεάζουν την αναγνώρισή τους, αφού πρόκειται για πτυχία που έχουν εκδοθεί από πανεπιστήμιο με έδρα κάποιο κ-μ της ΕΕ. Επομένως, το μόνο που μπορεί να κάνει η Ελλάδα είναι να ρωτήσει τις χώρες που εξέδωσαν τα πτυχία (Μ. Βρετανία, Γαλλία κλπ) εάν αυτά ισχύουν και οδηγούν σε επαγγελματικά δικαιώματα στο εσωτερικό τους.
Το 2010 η Κομισιόν άνοιξε ξανά τη συζήτηση για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων.
Η ενσωμάτωση της εν λόγω Οδηγίας είχε καθυστερήσει σε όλα τα κράτη-μέλη – για διαφορετικούς λόγους στο καθένα.
Σύμφωνα με θέσεις που παρουσιάστηκαν σε ακροάσεις που οργάνωσε η Κομισιόν,
η Οδηγία περιελάμβανε «παραθυράκια» που επέτρεπαν στα κ-μ
να διατηρούν εμπόδια.
«Παραθυράκια» που αφορούσαν κυρίως στην γλωσσική επάρκεια για την άσκηση επαγγέλματος, ή στις δυσκολίες σύγκρισης μεταξύ διαφόρων πτυχίων
[όχι μόνο κολλέγια αλλά όπου τα ίδια επαγγελματικά προσόντα απορρέουν από διαφορετική ακαδημαϊκή εκπαίδευση / πρόγραμμα σπουδών].
Σε κάθε περίπτωση η μη ας το πούμε ομογενοποίηση κριτηρίων και προυποθέσεων στην Ευρωπαική αγορά οι πολύπλοκες και συγκεχυμένες διαδικασίες για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων εμποδίζουν τον πολίτη της Ευρωπαικής Ένωσης στην άσκηση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι και σε ποιο βαθμό μπορεί η υπό συζήτηση αναθεώρηση – βελτίωση αν είναι δόκιμος αυτός ο όρος της εν λόγω οδηγίας μπορεί να επιφέρει έναν εκσυγχρονισμό αυτής με τελικό στόχο την άρση υπαρχόντων προβλημάτων και εμποδίων. Ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου για τα επαγγελματικά προσόντα αποτελεί προτεραιότητα και του Europe 2020 και του European Single Market Act (Πράξη για την Ενιαία Αγορά).
Ο ίδιος ο Επίτροπος Barnier θεωρεί ότι «η επικαιροποίηση της Οδηγίας… θα βοηθήσει την ευρωπαϊκή οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική, προωθώντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».
Τι προβλέπει λοιπόν και τι προτείνει η Κομισιόν; Σε σύγκριση με την ισχύουσα Οδηγία, η Κομισιόν προτείνει να εξεταστούν οι εξής αλλαγές/καινοτομίες:
1) Να καθιερωθεί μία ευρωπαϊκή επαγγελματική κάρτα, στενά συνδεδεμένη με το Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (IMI) [ηλεκτρονικό σύστημα], αφού θα μπορούσε να διευκολύνει σημαντικά τους επαγγελματίες όσον αφορά την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων τους σε άλλο κράτος μέλος.
2) Η έκδοση της κάρτας μπορεί να αποτελεί ευθύνη του κράτους μέλους όπου έχει αποκτηθεί το προσόν, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία, ενισχύοντας τον ρόλο του κ-μ αναχώρησης σε πρώιμο στάδιο.
3) Να υπάρξει πιθανώς περαιτέρω απλοποίηση της αρχής μερικής πρόσβασης όταν ο επαγγελματίας επιθυμεί να ασκήσει μέρος των δραστηριοτήτων που μπορεί να καλύπτονται από ένα επάγγελμα.
4) Να εξεταστεί η δυνατότητα αξιοποίησης νέων κοινών πλατφορμών, προκειμένου να διευκολυνθεί η κινητικότητα των επαγγελματιών όπου δεν υφίσταται αυτόματη αναγνώριση, με τη διαμόρφωση κριτηρίων κοινής αποδοχής για τα επαγγελματικά προσόντα, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των διαφορών ως προς τις απαιτήσεις εκπαίδευσης.
5) Να υπάρξει καλύτερη ενημέρωση σε όσους ενδιαφέρονται να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα, αφού όπως προκύπτει υπάρχει έλλειψη σαφήνειας ως προς το ποια αρχή είναι αρμόδια για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και ποια έγγραφα θα πρέπει να υποβάλλονται. Πιθανώς μέσω την αξιοποίησης των ενιαίων κέντρων εξυπηρέτησης που προβλέπονται στην Οδηγία για τις Υπηρεσίες.
6) Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστεί ποιο όργανο ή αρχή σε εθνικό επίπεδο θα μπορούσε να αναλάβει περισσότερες ευθύνες προκειμένου να διασφαλίζει ότι το περιεχόμενο της εκπαίδευσης που οδηγεί στην απόκτηση ενός δεδομένου επαγγελματικού τίτλου πληροί τις απαιτήσεις της Οδηγίας ανά πάσα στιγμή.
7) Να διευρυνθεί το γενικό σύστημα αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, αλλάζοντας τα επίπεδα προσόντων που ορίζονται στην Οδηγία. Έτσι, οι αρμόδιες αρχές δεν θα μπορούν πλέον να απορρίπτουν αιτήσεις αναγνώρισης βάσει των διαφορών στο επίπεδο των προσόντων, όπως μεταξύ ενός πανεπιστημιακού διπλώματος και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ούτε θα μπορούν να εξαιρούν επαγγελματίες από την αναγνώριση των προσόντων βάσει της επαγγελματικής πείρας που πιστοποιείται από ένα κράτος μέλος.
8) Να προχωρήσει η μεταρρύθμιση των ελάχιστων απαιτήσεων εκπαίδευσης για ορισμένα επαγγέλματα (π.χ. ορισμένα επαγγέλματα του τομέα της υγείας και τους αρχιτέκτονες). Για τον σκοπό αυτό, ενδέχεται να χρειαστούν κάποιες προσαρμογές της διάρκειας και του περιεχομένου της εκπαίδευσης, και πιθανόν τροποποίηση των απαιτούμενων γλωσσικών γνώσεων για τα επαγγέλματα του τομέα της υγείας. Έτσι θα ενισχυθεί επίσης η νομιμότητα της αυτόματης αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων.
Επίσης, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κατευθύνονται προς την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, με κοινές βάσεις δεδομένων, με μείωση των χρονικών περιθωρίων εξέτασης των αιτήσεων, με μείωση των ορίων για τη λήψη αποφάσεων από τα κράτη μέλη κλπ. Τίθενται λοιπόν ζητήματα που είναι δύσκολα αφορούν πολλούς επαγγελματίες στην εσωτερική αγορά και δεν είναι εύκολο να προσεγγιστούν ελαφρά τη καρδία αφού δεν έχουν να κάνουν μόνο με το σκοπό της γρήγορης και εύκολης επαγγελματικής κινητικότητας αλλά και με ζητήματα πρακτικά που αφορούν χιλιάδες επαγγελματίες οι οποίοι θα βρεθούν από τη μια στιγμή στην άλλη σε μια νέα πραγματικότητα. Οι ίδιοι οι φορείς τόσο οι κρατικοί όσο και οι ιδιωτικοί θα βρεθούν σε μια νέα πραγματικότητα που η διαχειρισή της δεν θα είναι εύκολη.
Πάρτε για παράδειγμα το ζήτημα της αρχής της μερικής πρόσβασης, όπου οι επαγγελματίες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες με την αναγνώριση των προσόντων τους εάν το πεδίο των οικονομικών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται ως μέρος του επαγγέλματος διαφέρει μεταξύ του κράτους μέλους καταγωγής τους και του κράτους μέλους όπου επιθυμούν να εγκατασταθούν. Αναφέρεται χαρακτηριστικά το παράδειγμα του Μηχανικού με ειδίκευση στα υδραυλικά σε σχέση με το μηχανικό που ασκεί τη δραστηριότητά του με ευρύτερα προσόντα. Πόσο εύκολο είναι για μια αναθέτουσα αρχή να επιτρέψει να συμετάσχει ας πούμε σε ένα διαγωνισμό
ως μέλος ομάδας έργου ένας εξειδικευμένος μηχανικός στα υδραυλικά για την κατασκευή ενός τέτοιυ έργου όταν η εμπειρία της έχει δείξει ότι θέλει μηχανικούς με ευρύτερη γνώση και προσόντα ώστε να αποφευχθούν πιθανές δυστοκίες του έργου με λειτουργικό και βεβαίως οικονομικό κόστος. ΄Ή ας δούμε επίσης την κατάργηση των αντισταθμιστικών μέτρων Και κατά πόσο αυτά πέρα από τυπικές δυσχέρειες που μπορεί να δημιουργήσει διασφαλίζει ότι δεν θα δημιουργήσει ουσιαστικές δυσχέρειες στην εκτέλεση ενός έργου. Υπάρχουν λοιπόν ζητήματα που δεν έχουν να κάνουν απλώς και μόνο με την διευκόλυση της κινητικότητας των Ευρωπαίων επαγγελματιών αλλά και με την καθημερινή πρακτική με τις ανάγκες αλλά και με τα στάνταρτς που το κάθε κράτος ορίζει για την καλύτερη εκτέλεση ενός έργου ή μιας δουλειάς. Η Οδηγία αυτή είναι άλλη μία απόδειξη ότι τα πράγματα στη χώρα μας κινούνται αργά και χωρίς τη δέουσα αποφασιστικότητα. Η ενσωμάτωσή της καθυστέρησε, εν μέρει, υποθέτω, διότι συνδέθηκε τόσο έντονα με την αναγνώριση πτυχίων από ιδιωτικά κολλέγια. Το 2008 η κυβέρνηση της ΝΔ έκανε μία προσπάθεια, με το ν.3696/2008, να ρυθμίσει το θέμα ίδρυσης και λειτουργίας των κολλεγίων. Το 2009 ξεκίνησε άλλη μία προσπάθεια περαιτέρω βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου. Το Μάιο 2010, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε τόσο στον ν. 3848/2010 με τον οποίο καθορίστηκαν εκ νέου οι προϋποθέσεις ιδρύσεως και λειτουργίας των κολλεγίων (άρθρο 45),
όσο και στο π.δ. 38/2010, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, με το οποίο τακτοποιήθηκε – θεωρητικά - εκκρεμότητα σχετικά με την αναγνώριση των πτυχίων, τα οποία δίνουν ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στους αποφοίτους των κολεγίων και ξεκίνησε η λειτουργία του αρμόδιου για την αναγνώριση Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ). Ωστόσο, το νομοθετικό πλαίσιο για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων παραμένει ασαφές, καθώς οι ρυθμίσεις δεν εφαρμόζονται όπως θα έπρεπε:
- Το ΣΑΕΠ δεν προχωρά με την ταχύτητα που θα έπρεπε για να εξυπηρετήσει τις εκατοντάδες ή χιλιάδες των αιτήσεων αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων.
- Δεν είναι πάντα σαφές ακόμη ποιο όργανο είναι υπεύθυνο να κρίνει τον τίτλο (αναγνώριση πτυχίου) όταναναφερόμαστε σε μη ρυθμιζόμενα επαγγέλματα.
- Έτσι, το Δεκέμβριο του 2010, λίγο μετά την ψήφιση του νόμου, η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητική επιστολή για το εν λόγω θέμα,
ενώ από το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο ζητείται να αλλάξει το πλαίσιο λειτουργίας του ΔΟΑΤΑΠ, έτσι ώστε οι απόφοιτοι των κολεγίων με ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά πτυχία να έχουν την ίδια αναγνώριση στην Ελλάδα με τους αποφοίτους των ελληνικών πανεπιστήμιων.
- Ενώ και για το νόμο των Κολλεγίων, έχει σταλεί Αιτιολογημένη Γνώμη, διότι τα κριτήρια που τίθενται για την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης από τα Κολλέγια (π.χ. περιορισμός να έχει έκταση 300 τ.μ.) θεωρείται από την Κομισιόν ότι αποτρέπουν τους Έλληνες να αποδεχθούν τις υπηρεσίες των κολλεγίων.
Δηλαδή, σε ένα χρόνο από το νέο νομοθετικό πλαίσιο που έφερε η κυβέρνηση και σε περίοδο κρίσης – μας είπαν ότι οι ρυθμίσεις μας δεν ήταν οι αρμόζουσες. Δε νομίζω ότι τώρα είναι ώρα για να μοιράζουμε ευθύνες. Δεν υπάρχει χρόνος πια γι’ αυτό. Πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε από δω και μπρος.
Ειδικά σε αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο. Η εκπαίδευση, που συνδέεται άμεσα με τη συζήτηση που έχουμε εδώ για τα επαγγελματικά προσόντα, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα αναπτυξιακό πλεονέκτημα για τη χώρα μας. Ειδικά τώρα που εξετάζεται επιτέλους και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη μιλήσει για αναβάθμιση του δημοσίου Πανεπιστήμιου, και δεσμεύτηκε ότι η Νέα Δημοκρατία θα φέρει τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, μέσα από την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση. Είναι μια συζήτηση που πρέπει γρήγορα να τελειώσει για να μη φτάνουμε στο παράδοξο άλλα να συμφωνούμε άλλα να υπογράφουμε και άλλα τελικώς να εφαρμόζουμε στη πράξη. Πρέπει λοιπόν να προωθηθεί χωρίς καθυστερήσεις η ιδέα, μέσα από την απελευθέρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, να γίνει η Ελλάδα πόλος έλξης φοιτητών και σπουδαστών από όλη την ευρύτερη περιοχή μας. Σήμερα, η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα παγκοσμίως σε φοιτητική μετανάστευση. Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η απίστευτη εκροή συναλλάγματος, ενώ με την απελευθέρωση των εκπαιδευτικών δομών μπορεί να συμβεί το αντίστροφο: Να περιορίσουμε τη φοιτητική μετανάστευση και να έχουμε στην Ελλάδα φοιτητές από τις γειτονικές μας χώρες οι οποίοι θα δώσουν, μεταξύ άλλων, ώθηση στην ανάπτυξη. Δεν χρειάζεται ίσως γι’ αυτό να περιμένουμε καν την αναθεώρηση του Συντάγματος. Οι ήδη υφιστάμενες ρυθμίσεις του Κοινοτικού Δικαίου, σε σχέση με την εσωτερική αγορά και την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων, επιτρέπουν την άσκηση μιας καλά σχεδιασμένης πολιτικής προς αυτή την κατεύθυνση. Όλη αυτή η συζήτηση Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι γεννά όπως προανέφερα ζητήματα και προβληματισμούς που δεν μπορούν εύκολα να επιλυθούν και να διαγνωσθούν μόνο στην σημερινή μας τοποθέτηση.
Η Νέα Δημοκρατία ως φιλελεύθερο και Ευρωπαικό κόμμα είναι σαφές ότι επιζητά την ανάπτυξη, τη μείωση της ανεργίας την προώθηση της επαγγελματικής κινητικότητας στην Ευρώπη. Άλλωστε όπως προανέφερα η κρισιμη συγκυρία οδηγεί δυστυχώς τους Έλληνες το παραγωγικό μέλλον της χώρας εκτός συνόρων. Δεν είμαστε κατά σε πολιτικές που διευκολύνουν και εξυπηρετούν τους Ευρωπαίους πολίτες στην εύρεση εργασίας και διευκόλυνση της ζωής τους. Διότι σε κάθε περίπτωση η απλούστευση διαδικασιών ιδίως των γραφειοκρατικών διαδικασιών που μπορεί να ξεκινά από μια μετάφραση και μια επικύρωση και να φτάνει έως την τυποποίηση προσόντων μπορούν να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη στον Ευρωπαίο επαγγελματία. Δεν μπορούμε να μη καταθέσουμε όμως τα ερωτηματικά μας και τις επιφυλάξεις μας στο σύστημα ταξινόμησης προσόντων, διότι πέρα από τα ουσιαστικά ζητήματα που νωρίτερα εξέθεσα θα δημιουργήσει και περαιτέρω πρακτικά ζητήματα.
Σε κάθε περίπτωση όμως Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι η σημερινή συζήτηση θέτει ευρύτερα πολιτικά ζητήματα της που αφορούν την Ένωση και τα Κράτη μέλη. Αν μπορούσα να τα κωδικοποιήσω και να τα ιεραρχήσω θα έλεγα ότι πρώτα απ΄όλα πρέπει τα Κράτη μέλη να αποφασίσουν αν θέλουν την εσωτερική αγορά την ενιαία πλήρη και απρόσκοπτη λειτουργία της. Οι ΗΠΑ που βεβαίως δεν έχει σχέση με την Ευρωπαική Ένωση είναι μια ενοποιημένη αγορά με την έννοια ότι ισχύουν τα ίδια παντού με ξεκαθαρισμένους κανόνες και δομές. Στην Ευρωπαική Ένωση ισχύει το ίδιο; Πόσο έτοιμα είναι τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε μια πλατφόρμα κοινής πορείας και ενιαίας λειτουργίας υπερπηδώντας εσωτερικά εμπόδια και πιθανόν αγκυλώσεις που δημιουργούν τεράστιες δυσχέρειες και προβλήματα. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να βρούμε κοινή συνισταμένη στο ζήτημα της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων και δε μιλάω μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το σύνολο των κρατών της Ευρωπαικής Ένωσης; Διότι δεν μπορεί να ισχύει άλλο στην Ελλάδα και άλλο στη Γαλλία; Δε μπορεί στην Ελλάδα να επιβάλλονται υπέρμετρες λύσεις που παρόμοιες δεν ισχύουν και στα πιο φιλελευθερα κράτη Ένα τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με την εκπαίδευση και την αναθεώρηση επιτέλους του άρθρου 16 που η σημερινή Κυβέρνηση πιστή στην ιδεολογική της παράδοση δεν τόλμησε να αγγίξει. Θέλουμε πραγματικά να κάνουμε ανταγωνιστικά Πανεπιστήμια θέλουμε να προσελκύσουμε φοιτητές του εξωτερικού ή όχι. Διότι οι μεγάλες τομές δεν γίνονται στα λόγια. Διότι αυτό ξέρετε δημιουργεί τα προβλήματα και τις αντιφάσεις και εκθέτει πολλές φορές κυβερνήσεις που υπογράφουν άλλα από αυτά που με μεγαλοστομίες υποστηρίζουν και εκφράζουν. Επιτρέψτε μου όμως να κάνω ένα τελευταίο πιο προσωπικό σχόλιο για τον υπό συζήτηση εκσυγχρονισμό της εν λόγω οδηγίας. Δε διαφωνώ ότι η πλειοψηφία των ρυθμίσεων που συζητούμε είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και όντως θα αποτελέσει σημαντικό βοήθημα στην καλύτερη ροή των Ευρωπαίων πολιτών και επαγγελματιών. Αλήθεια όμως χτυπάμε στην ουσία τη ρίζα του κακού; Διότι είναι ουσιαστικότερο οι ρυθμίσεις να είναι χρήσιμες και όχι τυπικές. Έχω την εντύπωση Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι ότι το πρόβλημα στην Ευρώπη σήμερα και κυρίως των εργαζομένων δεν είναι η αμφισβήτηση των προσόντων τους αλλά το ουσιαστικό ζήτημα της προτίμησης αυτών για μια συγκεκριμένη δουλειά. Αυτοί που ελάχιστα ξέρουν την Ευρωπαική πραγματικότητα γνωρίζουν ότι στην Ευρώπη υπάρχει ένας θεσμοποιημένος ρατσισμός όσον αφορά το ζήτημα της εργασίας. Ρατσισμός που έχει να κάνει με το φύλο την εθνικότητα την ηλικία δυστυχώς διότι πιστέψτε με ότι οι περισσότερες εταιρείες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα προτιμούν λόγου χάρη τον 20 αρη από τον τριανταπεντάρη προτιμούν το Γάλλο εκπαιδευτή χιονοσανίδας και όχι τον Έλληνα εκπαιδευτή σκι προτιμούν το Γερμανό ηλεκτρολόγο που έχει πιστοποίηση σε συγκεκριμένα συστήματα τυποποίησης από τον αντίστοιχο Έλληνα ή Πορτογάλο. Καλή και άριστη λοιπόν η ευρωπαική επαγγελματική κάρτα το ζήτημα όμως που προέχει είναι η κάρτα αυτή να πιάνει τόπο και να έχει αντίκρυσμα. Το κακό πρέπει να καταπολεμηθεί στη ρίζα του και όχι στην επιφάνειά του.
