Τις τελευταίες ημέρες μεταξύ Βρυξελλών, Μόσχας και Μπακού εντείνονται οι διεργασίες για το ποιος τελικά θα είναι ο αγωγός – «μνηστήρας» του μαμούθ κοιτάσματος φυσικού αερίου SDII. Ιδιαίτερα μάλιστα συναγερμός έχει σημάνει μετά την ανακοίνωση του αντιπροέδρου της BP, (βασικού μετόχου του SDII), για την ανάπτυξη του Σαχ Ντενίζ, Αλ Κουκ, για κατάθεση νέου σχεδίου για αγωγό, γνωστού ως South-East Europe Pipeline.
Η κίνηση αυτή έχει κινητοποιήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής που παρακολουθεί τις εξελίξεις γύρω από την προώθηση των αγωγών, καθώς οι κινήσεις της ΒΡ προβληματίζουν και δημιουργούν κινδύνους για την προώθηση της δημιουργίας του «ελληνικού δρόμου» για το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζαν. Οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ», σχολιάζουν σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να «βγει από το παιχνίδι» εάν δεν κινηθεί άμεσα ώστε παρουσιάσει μια πολυεπίπεδη στρατηγική, με πολλές εναλλακτικές, που θα εμπλέκουν όλες τις ενδιαφερόμενες για το «νότιο διάδρομο» εταιρείες, ώστε να αφαιρούνται επιχειρήματα από όσους επιδιώκουν ναυάγιο του «ελληνικού διαδρόμου» φυσικού αερίου. Στελέχη της αγοράς φυσικού αερίου σχολιάζουν ότι απαιτείται άμεση ενεργοποίηση ώστε, σε μια στιγμή που η κυβέρνηση δίνει έμφαση στην αξιοποίηση υδρογονανθράκων, μην χαθεί ο στρατηγικός ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας εδώ και 10 χρόνια σε ότι αφορά τους αγωγούς και την αναβάθμιση της χώρας μας σε ενεργειακό κόμβο της Ευρώπης. Είναι γνωστό ότι ασκούνται πιέσεις υπέρ του Nabucco, αλλά απέναντι σε αυτή την κατάσταση θα πρέπει να ακουστούν τα επιχειρήματα και της ελληνικής πρότασης ώστε να ενισχυθεί «ελληνική υποψηφιότητα» και να εξασφαλιστεί το άνοιγμα του «ελληνικού διαδρόμου». Ένα καλό επιχείρημα και για τις δύο ελληνικές υποψηφιότητες είναι ότι σε επίπεδο τεχνικής και εμπορικής κατάρτισης έχουν ισχυρά πλεονεκτήματα.
Ο «μικρός Ναμπούκο»
Ο προτεινόμενος αγωγός από την BP South – East Europe Pipeline, με συνολικό μήκος 1.300 χιλιόμετρα, θα ξεκινά από την ανατολική Τουρκία και μέσω Βουλγαρίας και της Ρουμανίας θα καταλήγει στα ανατολικά σύνορα της Ουγγαρίας. Θα εκμεταλλεύεται την υφιστάμενη υποδομή τον αγωγό Μπακού-Εζερούμ) για να συνδέσει το Αζερμπαϊτζάν, στην Ανατολή με τον ενεργειακό κόμβο στην Αυστρία, στη Δύση. Το γεγονός ότι το μήκος του είναι κατά ένα τρίτο μικρότερο από αυτό του Nabucco, τον καθιστά πολύ φθηνότερο.
Η BP, μάλιστα δηλώνει «ανοιχτή» στην ιδέα της απευθείας συμμετοχής στο πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία έχασε, πρόσφατα, υπέρ της ExxonMobil τη μάχη για ανάπτυξη και εκμετάλλευση σημαντικών υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στον ρώσικο αρκτικό κύκλο.
Από την άλλη πλευρά ο υπεύθυνος της BP κ. Αλ Κουκ έσπευσε να διευκρινίσει για να καθησυχάσει τα πνεύματα, ότι «δεν προκύπτει από αυτό ότι εντοπίζουμε, αναγκαστικά, ελλείψεις στις άλλες τρεις προσφορές. Είναι, όμως, σώφρον να έχουμε μια άλλη επιλογή».Επισήμανε, επίσης, ότι η BP έχει ηγηθεί της κατασκευής άλλων δύο αγωγών που συνδέουν, σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία και υπογράμμισε: «Πιστεύουμε ότι μπορούμε να το κάνουμε ακόμη μία φορά».
Το προτεινόμενο σχέδιο παραπέμπει ευθέως στον αγωγό Nabucco, τον οποίο οι εμπνευστές του προορίζουν για τον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, μεταφέροντας αέριο από την περιοχή της Κασπίας. Κι όλα αυτά την ώρα που δηλώσεις ειδικών αμφισβητούν τη μέχρι πριν μήνες μοναδική ελληνική υποψηφιότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο John Roberts, αναλυτής στο Platts, (φορέας πληροφόρησης για θέματα τιμών κλπ ενεργειακών πόρων), τονίζει σε δηλώσεις στο αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων Trend ότι «ο ITGI δε θα επιλεγεί, καθώς αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα». Προσθέτει μάλιστα ο συγκεκριμένος αγωγός είναι μικρός και λιγότερο ευέλικτος σε περίπτωση που η κοινοπραξία Σαχ Ντενιζ επιδιώξει τη διεύρυνση της παροχής αερίου.
Ο Αγωγός Nabucco
Κι όλα αυτά την ώρα, που η εμπορική και οικονομική βιωσιμότητα του Nabucco είναι επισφαλής τόσο λόγω της εξάρτησης του από την εκμετάλλευση επιπλέον αλλά όχι άμεσα διαθέσιμων κοιτασμάτων, όσο και λόγω του μεγέθους της επένδυσης που απαιτείται για το έργο, η οποία είναι σε άμεση συνάρτηση με τις διαστάσεις του αγωγού. Συγκεκριμένα, ο μήκους 3.300 χλμ. Nabucco απαιτεί συνολική επένδυση ύψους 7,9 δισ. ευρώ, που σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις εκτινάσσεται στα 14 δισ. ευρώ λόγω της ταχύτατης αύξησης στην τιμή των υλικών κατασκευής. Τα ποσά αυτά είναι δυσανάλογα υψηλά σε σχέση με την επένδυση που απαιτούν οι αγωγοί που διέρχονται από το ελληνικό έδαφος -1,25 δισ. ο ITGI και 1,5 δισ. ο TAP- οι οποίοι όχι μόνο είναι καλύτερα διαστασιολογημένοι αλλά ακολουθούν και συντομότερες διαδρομές από τον Nabucco (περίπου 800 χλμ. έκαστος). Επίσης, λόγω του χαμηλότερου κόστους τους οι δύο αγωγοί είναι και σε μικρότερο βαθμό εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις των τιμών των υλικών κατασκευής. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι να μπορούν να εγγυηθούν χαμηλότερες τιμές μεταφοράς και σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Nabucco να καθιστούν τη λύση της ελληνικής όδευσης οικονομικά ελκυστικότερη για τους επενδυτές.
Ο Ελληνικός Δρόμος
Τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η προώθηση του σχεδίου για ένα μικρό ή τον μεγάλο Nabucco, παρά το επισφαλές της επένδυσης, υπονομεύει ενεργά τον εθνικό στόχο για ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο σε όφελος της Τουρκίας. Και ενώ η έρευνες υδρογονοανθράκων σε Κύπρο και Ελλάδα έχουν πάρει το δρόμο τους στο πλαίσιο αυτό οι κινήσεις της ΒΡ θα εκτιμούσε κανείς ότι θα έπρεπε να δημιουργούν την προδιάθεση στην ελληνική κυβέρνηση για να υποστηρίξει με περισσότερη θέρμη την ελληνική υποψηφιότητα, τον «ελληνικό διάδρομο» ο οποίος αποτελείται από δύο εναλλακτικές, ΤΑΡ και ITGI. Μάλιστα αυτές μπορούν να φέρουν άμεσες ξένες επενδύσεις σε σύντομο χρόνο. Τη χρηματοδότησή του ΤΑΡ δηλώνουν ότι εγγυώνται πλήρως οι μέτοχοι της κοινοπραξίας του αγωγού Statoil, EGL και EON από τις μεγαλύτερες και πλέον έμπειρες εταιρείες παγκοσμίως – ενώ υπενθυμίζεται ότι εκπρόσωποι του κοινοπρακτικού σχήματος στο πρόσφατο ταξίδι του Υπουργού Οικονομίας της Γερμανίας κ. Φίλιπ Ρέσλερ στην Αθήνα έκαναν ξεκάθαρο ότι θέλουν να επενδύσουν στη χώρα μας, διασφαλίζοντας επενδύσεις 1,5 δις ευρώ στην Ελλάδα και δημιουργία 2.000 θέσεων εργασίας.
Εντείνονται οι πολιτικές ζυμώσεις για τα ενεργειακά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν
Σε φάση επεξεργασίας των τελικών προσφορών, που κατατέθηκαν στις αρχές Οκτωβρίου από τις εταιρείες των αγωγών μεταφοράς αερίου Nabucco, ITGI και TAP για την προμήθεια φυσικού αερίου από το κοίτασμα φυσικού αερίου Shakh-Deniz, βρίσκεται η κοινοπραξία που αναπτύσσει το κοίτασμα φυσικού αερίου Shakh-Deniz ενώ παράλληλα σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και οι πολιτικές ζυμώσεις, καθώς τα ενεργειακά αποθέματα του Αζερμπαϊτζάν αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς στην προσπάθεια της Ε.Ε. να διαφοροποιήσει τις πηγές τροφοδοσίας της. Προχθές, Πέμπτη το θέμα τέθηκε στην ατζέντα των συζητήσεων μεταξύ του Αζέρου προέδρου κ. Ilham Aliyev και του Προέδρου της Αυστρίας Heinz Fischer. Ο κ. Aliyev στις δηλώσεις του τόνισε ότι η επιλογή του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από την Κασπία θα γίνει στη βάση του αμοιβαίου συμφέροντος, τόσο για το Αζερμπαϊτζάν, όσο για τους Ευρωπαίους εταίρους του, αλλά και για τα επιχειρηματικά σχήματα. Επέμεινε, μάλιστα, λέγοντας ότι «ότι τα οικονομικά ανταλλάγματα, που καθένα από σχήματα έχει υποβάλλει, ο χρόνος υλοποίησης, αλλά και οι τεχνικές παράμετροι θα βαρύνουν ιδιαίτερα». Την ίδια ώρα σε μιλώντας σε ενεργειακό συνέδριο, ο Αζέρος αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας κ. Natig Abbasov τόνισε ότι ο νότιος διάδρομος είναι βασική επιλογή για την εξαγωγή του φυσικού αερίου από τη χώρα χαρακτηρίζοντας τον TAP μία από τις βασικές πιθανές επιλογές.
www.kerdos.gr
