Το μεσημέρι της Πέμπτης, η αρμόδια επιτροπή που είχε συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών από τον περασμένο Μάρτιο, υπέγραψε το πόρισμά της. Ενα πόρισμα το οποίο καταργεί ύστερα από μισό αιώνα τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, αντικαθιστώντας τον από τον «Κανονισμό Απεικόνισης των Συναλλαγών».
Με τον ΚΑΣ επέρχονται και άλλες ουσιαστικές αλλαγές, καθώς:
- Καταργείται η υποχρέωση τήρησης σειράς βιβλίων και
- Γίνονται ελαστικότερα τα χρονοδιαγράμματα ενημέρωσης των βιβλίων που παραμένουν.
Το νομοσχέδιο προβλέπει νέο «ποινολόγιο» με ελαστικότερα πρόστιμα ειδικά για τις τυπικές παραβάσεις. Επίσης, ενσωματώνεται μεταβατική διάταξη η οποία δίνει τη δυνατότητα στους παραβάτες (όσους έχουν συλληφθεί με αποτέλεσμα η υπόθεσή τους να εκκρεμεί στις ΔΟΥ, καθώς και όσους έχουν προσφύγει στα δικαστήρια) να πληρώσουν με βάση τα μικρότερα πρόστιμα γλιτώνοντας σημαντικές επιβαρύνσεις. Πρώτη φορά θεσπίζονται και «κίνητρα συμμόρφωσης». Οι παραβάτες που θα παραμένουν συνεπείς τόσο κατά το έτος επιβολής του προστίμου όσο και κατά τα δύο επόμενα, θα δικαιούνται επιστροφής ποσού το οποίο θα αντιστοιχεί στο 30% του αρχικού προστίμου. Επανέρχεται η διάταξη που προβλέπει ότι θα επιβάλλεται πρόστιμο στον καταναλωτή ο οποίος δεν θα ζητάει απόδειξη από κατάστημα ή από ελεύθερο επαγγελματία. Το πρόστιμο ορίζεται στα 100 ευρώ.
Οι επιχειρήσεις που θα συλλαμβάνονται να υποπίπτουν σε φορολογικές παραβάσεις θα τιμωρούνται είτε με «προσαύξηση» του τζίρου τους είτε με διόγκωση των φορολογικών κερδών, ανάλογα με το είδος της παράβασης στην οποία θα έχουν υποπέσει. Το «αντάλλαγμα» για τις επιχειρήσεις-παραβάτες είναι ότι οι ελεγκτικές αρχές δεν θα «ρίχνουν» τα βιβλία της επιχείρησης, κάτι που «οδηγεί σε σημαντικές στρεβλώσεις και υπερβολικές επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις» όπως προκύπτει από το πόρισμα που συνέταξε η επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η δεύτερη φορά που επιχειρείται η εφαρμογή του φορολογικού point system. Τον πρώτο νόμο είχε ψηφίσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο τέλος του 2003. Ωστόσο, δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην πράξη, καθώς ήταν ένας από τους πρώτους νόμους που κατήργησε η Νέα Δημοκρατία όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το 2004.
Ολόκληρη η πρόταση της επιτροπής για το νέου τύπου point system έχει ως εξής:
«Προτείνεται η μη απόρριψη των βιβλίων και των στοιχείων των επιτηδευματιών και ο προσδιορισμός με αντικειμενικό τρόπο του φορολογητέου εισοδήματος, με προσθήκη στα ακαθάριστα έσοδά τους της αποκρυβείσας αξίας και επαύξηση αυτών με συντελεστή ο οποίος θα συναρτάται με τη βαρύτητα της παράβασης ή την επανάληψη». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
- Το ακαθάριστο εισόδημα των επιχειρήσεων (ανεξάρτητα από τον τύπο των βιβλίων που θα τηρούν) θα προκύπτει από το σύνολο των ακαθάριστων εσόδων.
Οι προσαυξήσεις
- Για τις επιχειρήσεις που βαρύνονται με φορολογικές παραβάσεις, τα ακαθάριστα έσοδα θα προσαυξάνονται. Το ύψος της προσαύξησης θα εξαρτάται:
*Από την αξία της συναλλαγής την οποία αφορά η παράβαση.
*Από έναν συντελεστή ο οποίος θα «φουσκώνει» την αξία της αποκρυβείσας συναλλαγής. Οσο σοβαρότερη είναι η συγκεκριμένη φορολογική παράβαση τόσο υψηλότερος θα είναι και αυτός ο συντελεστής προσαύξησης.
*Από έναν δεύτερο συντελεστή ο οποίος θα εξαρτάται από την επανάληψη των παραβάσεων. Οσο περισσότερες είναι οι παραβάσεις, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και αυτός ο συντελεστής (το υπουργείο Οικονομικών θα συμπεριλάβει στο τελικό σχέδιο κλίμακα με τους συντελεστές προσαύξησης, η οποία είναι υπό διαμόρφωση).
Υπάρχουν και παραβάσεις οι οποίες αφορούν τα έξοδα της επιχείρησης και όχι τα έσοδα. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα υπολογίζεται και πάλι το καθαρό κέρδος της επιχείρησης με βάση τα δεδομένα των βιβλίων (έσοδα μείον έξοδα) αλλά θα υπάρχουν προσαυξήσεις. «Οι παραβάσεις αφενός προσαυξάνουν το εισόδημα των επιχειρήσεων και περαιτέρω καθορίζουν το συντελεστή προσαύξησης με βάση κλίμακα προκειμένου να διαμορφωθεί το συνολικό καθαρό εισόδημα», αναφέρει το πόρισμα της επιτροπής.
Και για τους επαγγελματίες
Αυτή η διαδικασία προσαύξησης των καθαρών κερδών θα έχει εφαρμογή και για τα καθαρά κέρδη των ελεύθερων επαγγελματιών. Με το νέο point system τα βιβλία όλων των επιχειρήσεων θα εξακολουθήσουν να χαρακτηρίζονται ως ακριβή και επαρκή, ακόμη και όταν υπάρχουν παραβάσεις. Το δε φορολογητέο κέρδος θα υπολογίζεται με βάση τη λογιστική μέθοδο (έσοδα μείον έξοδα).
Φυσικά, το νομοσχέδιο θα προβλέπει και εξαιρέσεις, όπου το φορολογητέο κέρδος θα υπολογίζεται με την εξωλογιστική μέθοδο (δηλαδή με τον πολλαπλασιασμό των ακαθάριστων εσόδων με τον Μοναδικό Συντελεστή Καθαρού Κέρδους). Οι εξαιρέσεις, δηλαδή οι περιπτώσεις όπου τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται εξωλογιστικά, είναι οι εξής:
- Οταν δεν τηρούνται ή δεν διαφυλάττονται ή δεν προσκομίζονται έπειτα από δύο τουλάχιστον προσκλήσεις τακτικού φορολογικού ελέγχου τα εξής βιβλία:
*Βιβλία στα οποία καταχωρίζονται οι πρωτογενείς εγγραφές.
*Πρόσθετα βιβλία της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του ΚΒΣ καθώς και αυτά που ορίζονται με υπουργική απόφαση.
*Το βιβλίο απογραφών.
*Το βιβλίο αποθήκης και τεχνικών προδιαγραφών.
*Οταν δεν τηρούνται ή δεν διαφυλάττονται ή δεν προσκομίζονται έπειτα από δύο προσκλήσεις τακτικού φορολογικού ελέγχου τα φορολογικά στοιχεία και τα υπόλοιπα δικαιολογητικά έγγραφα καθώς και τα συνοδευτικά στοιχεία συναλλαγών.
*Οταν δεν φυλάσσονται οι φορολογικές ταμειακές μηχανές ή τα φορολογικά συστήματα.
