Το κυβερνών κόμμα, τις τελευταίες μέρες πριν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, είχε να αντιμετωπίσει έναν ορατό κίνδυνο, ο οποίος προερχόταν από την Κοινοβουλευτική του ομάδα. Η ισχνή πλειοψηφία και οι ολοένα αυξανόμενες φωνές εσωκομματικής αμφισβήτησης έκανε επιτακτική την ανάγκη ανάληψης δράσης από τον Πρωθυπουργό ώστε να διατηρηθεί ακέραια η δυνατότητα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας να υπερψηφίσει τα επερχόμενα νομοσχέδια. Αν στις εντός του κόμματος αντιδράσεις συνυπολογίσουμε την κοινωνική δυσαρέσκεια που εκδηλώνεται με κάθε δοθείσα ευκαιρία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς και την πολιτική απομόνωση του ΠΑ.ΣΟ.Κ ως το μόνο απομένον «Μνημονιακό» κόμμα, συνθέτουμε την εικόνα μιας παράταξης περιθωριοποιημένης στα όρια της πολιτικής που κατά μεγάλο μέρος της επεβλήθη.
Η απάντηση που επέλεξαν ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του και δρομολόγησε τις εξελίξεις ήταν η επιβολή δημοψηφίσματος. Πέρα από τον αιφνιδιασμό που προκάλεσε σε σύσσωμο τον πολιτικό κόσμο, η κίνηση αυτή στη σύλληψή της εμπεριέχει στοιχεία ρεβανσισμού εκ μέρους της κυβερνώσας παράταξης, τόσο ως προς τις αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις όσο και ως προς την κοινωνία. Η βασική στόχευση της πρότασης ήταν να εξασφαλίσει λίγους μήνες ζωής στην Κοινοβουλευτική ομάδα παρέχοντάς της το άλλοθι του Δημοψηφίσματος, αλλά και να εκβιάσει κάποια κόμματα της αντιπολίτευσης να συναινέσουν στην ψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης μπροστά στον κίνδυνο της χρεοκοπίας. Τα κομματικά κριτήρια ασφαλώς κυριάρχησαν σε αυτήν την πολιτική ακροβασία, όμως πιθανόν να υποτιμήθηκε το διεθνές αντίκτυπο και ο παράγοντας Ευρώπη, ο οποίος επέβαλλε την άρον άρον απόσυρση του εγχειρήματος, και με συνοπτικές διαδικασίες εγκαταλείφθηκε ο δημοκρατικός μανδύας της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Στο στρατόπεδο της ΝΔ, τα νέα του Δημοψηφίσματος προκάλεσαν αμηχανία, αφού ήταν μια εξέλιξη μη αναμενόμενη. Η πάγια αντιπολιτευτική τακτική της φθοράς του ΠΑ.ΣΟ.Κ και της αποφυγής ευθυνών εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έπρεπε προσωρινά να εγκαταλειφθεί καθώς οι συνθήκες το απαιτούσαν. Η πρωτοβουλία του Α. Σαμαρά να δεσμευτεί για την ψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης, υπό την αίρεση της παραίτησης Παπανδρέου και σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης ήταν ένα βήμα συναίνεσης, που όμως χρησιμοποιήθηκε από την Κυβέρνηση σαν σανίδα σωτηρίας για να μετριαστούν οι απώλειες από τις αντιδράσεις που προκάλεσε η προαναγγελία δημοψηφίσματος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η υφαρπαγή της συναίνεσης του κ. Σαμαρά και η διαφαινόμενη επικοινωνιακή ήττα της Ν.Δ., καθιστά τον Σαμαρά έναν πολύ σκληρό διαπραγματευτή σε ό, τι έχει να κάνει με τις συνθήκες που θα διαμορφώσουν τη νέα Κυβέρνηση.
Στον διαμορφούμενο συσχετισμό δυνάμεων, η Ν.Δ. μπορεί να επικαλείται την αναξιοπιστία του Γ. Παπανδρέου στις δημόσιες τοποθετήσεις του το τελευταίο διάστημα, για να μένει ανυποχώρητη στα προαπαιτούμενα που έθεσε για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Οι συνομιλίες όμως της Κυβέρνησης με τα κόμματα των κ. Καρατζαφέρη και της κ. Μπακογιάννη για να συμμετέχουν στο νέο σχήμα, μπορεί να αφήσουν τον Α. Σαμαρά εκτός των εξελίξεων και στο στόχαστρο των Ευρώ – κηδεμόνων, που απαιτούν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση.
Μέχρι να σχηματιστεί η νέα Κυβέρνηση όμως και να προσδιοριστεί η διάρκεια ζωής της, ένα είναι σίγουρο. Τα όσα διαδραματίστηκαν τις τελευταίες μέρες από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων, ιδίως δε των λεγόμενων κυβερνητικών, συνιστούν την, παρά του αντίθετου διακηρυσσόμενο, επιτομή της ιδιοτέλειας στην πολιτική ζωή. Οι σπασμωδικές κινήσεις είναι απόδειξη της χρεοκοπίας των κομμάτων που προσπαθούν να περισώσουν τα δημοσκοπικά ποσοστά τους που καταγράφουν ελεύθερη πτώση.Το βέβαιον είναι ότι οι συμπεριφορές που επέδειξαν τα άτομα στα οποία έχουμε εναποθέσει τις ελπίδες μας για έξοδο από την κρίση, προκάλεσαν συναισθήματα οργής και απελπισίας στις τάξεις των πολιτών, και με την έννοια αυτή πυροδότησαν το φυτίλι της επόμενης κοινωνικής αναταραχής όντας οι αποκλειστικοί ηθικοί αυτουργοί. Η πολιτική κρίση που βιώσαμε τις τελευταίες μέρες τροφοδοτεί την γενικευμένη κοινωνική κρίση, με την σύνδεση αυτή σε αντιστοιχία με τα οικονομικά μεγέθη να ομοιάζει με το θανάσιμο σπιράλ ύφεσης – χρέους στο οποίο έχει περιέλθει τον τελευταίο καιρό η ελληνική οικονομία.
Αναγνώστης