πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις αποδεδειγμένου κινδύνου για τη «δημόσια τάξη και ασφάλεια». Οι εδώ αστυνομικές υπηρεσίες, βέβαια, έχουν κάνει την εξαίρεση κανόνα. Οποιος έχει συλληφθεί και υποβάλλει αίτηση για άσυλο κλείνεται σε κάποιο αστυνομικό κρατητήριο, με επίκληση γενικά και αόριστα της «δημόσιας τάξης και ασφάλειας». Ολοι στο ίδιο τσουβάλι.
Ο νόμος, όμως, όχι μόνο προβλέπει την κράτηση των αιτούντων άσυλο μόνο κατ’ εξαίρεση, αλλά επιβάλλει και περιορισμούς στην κράτηση. Η διάρκειά της δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 90 μέρες από τη στιγμή που θα υποβληθεί αίτηση για χορήγηση ασύλου. Η αστυνομία, όμως, αυθαίρετα, ετσιθελικά και τραμπούκικα, έχει κάνει αυτή την προθεσμία 180 μέρες. Χωρίς να λογαριάζουμε τις περιπτώσεις που παραβιάζονται ακόμα και οι 180 μέρες, σημειώνουμε κάτι ακόμα. Αν πιάσουν έναν αλλοδαπό δυο φορές, π.χ. μια φορά ως λαθρομετανάστη και μια φορά ως αιτούντα άσυλο, οι δυο διαφορετικές κρατήσεις πρέπει να αθροίζονται και αθροιστικά δεν πρέπει να ξεπεράσουν τις 180 μέρες. Για παράδειγμα, αν ένας αλλοδαπός πιάστηκε για παράνομη είσοδο και κρατήθηκε 120 μέρες και μετά ξαναπιάστηκε και υπέβαλε αίτηση για άσυλο, τη δεύτερη φορά δεν πρέπει να τον κρατήσουν περισσότερες από 60 μέρες.
Η Αστυνομία, όμως, κουρελιάζοντας το νόμο, έχει αποφασίσει μόνη της, ότι μπορεί να κρατήσει έναν αλλοδαπό που ζήτησε άσυλο από 180 μέρες κάθε φορά! Τέτοια ήταν η περίπτωση ενός πολιτικού πρόσφυγα από την κατεχόμενη (από το Μαρόκο) Δυτική Σαχάρα. Τον έπιασαν μια φορά, υπέβαλε αίτηση για άσυλο, και τον κράτησαν 181 μέρες στη φυλακή. Τον ξανάπιασαν, υπέβαλε πάλι αίτηση για άσυλο κι αντί να τον αφήσουν αμέσως ελεύθερο (αφού είχε συμπληρώσει τον ανώτατο προβλεπόμενο χρόνο κράτησης), τον έχωσαν μέσα για δεύτερη φορά και ήθελαν να τον κρατήσουν για άλλες 180 μέρες.
Ολες τις αιτήσεις που υπέβαλε, υπενθυμίζοντάς τους το νόμο, τις πέταξαν στα σκουπίδια. Ετσι, κατέφυγε στο Συνήγορο του Πολίτη, ζητώντας την παρέμβασή του για την τήρηση της νομιμότητας και το σεβασμό των δικαιωμάτων του. Ο ΣτΠ εξέδωσε έγγραφο με αριθμό πρωτοκόλλου 145126 και ημερομηνία 27 Οκτώβρη 2010, το οποίο έστειλε στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής.
Ο Συνήγορος του Πολίτη αποφαίνεται με κατηγορηματικότητα ότι:
1. Το νομικό καθεστώς διοικητικής κράτησης των αιτούντων άσυλο έχει σαφές περιεχόμενο, το οποίο δεν σηκώνει διαφορετικές ερμηνείες.
2. Στους αιτούντες άσυλο δεν επιβάλλεται ποινή για παράνομη είσοδο στη χώρα, αλλά μπορούν να επιβληθούν μόνο περιοριστικά μέτρα. Υπάρχει «τεκμήριο κατά της κράτησης» και έχουν θεσπιστεί ειδικοί κανόνες.
3. Μόνο κατ’ εξαίρεση και για συγκεκριμένους λόγους επιβάλλεται κράτηση σε αιτούντα άσυλο. Αυτή η κράτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 90 μέρες. Εάν ο αιτών άσυλο έχει κρατηθεί προηγουμένως ενόψει διοικητικής απέλασής του, ο συνολικός χρόνος κράτησής του δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 180 μέρες.
Σε σχέση με την περίπτωση του συγκεκριμένου πρόσφυγα από τη Δυτική Σαχάρα, ο Συνήγορος του Πολίτη ψέγει τη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, διότι στην απόφασή της για την κράτηση του αιτούντα άσυλο απλώς επαναλαμβάνει τους λόγους που προβλέπει η νομοθεσία, σωρευτικά και χωρίς να τους εξειδικεύει. Επισημαίνει ότι, όταν αποφασίζεται το εξαιρετικό μέτρο της κράτησης, θα πρέπει να αιτιολογούνται ειδικά για το συγκεκριμένο πρόσωπο οι λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας κι όχι να αναφέρεται μια γενικόλογη και αόριστη διατύπωση. Πρέπει, δηλαδή, να πουν «αυτόν αποφασίζουμε να τον κρατήσουμε επειδή είναι επικίνδυνος γι’ αυτόν και γι’ αυτόν το λόγο».
Κι αν η κράτηση επιβάλλεται προκειμένου να διεκπεραιωθεί γρήγορα το αίτημα χορήγησης ασύλου, θα πρέπει να γίνονται και πρακτικές ενέργειες γρήγορης διεκπεραίωσης, αλλιώς η επίκληση αυτού του λόγου είναι προσχηματική και γίνεται μόνο και μόνο για να δικαιολογήσει την κράτηση.
Τι κάνει, όμως, το Αλλοδαπών; Οταν συλλαμβάνει έναν αλλοδαπό κι αυτός υποβάλλει αίτηση χορήγησης ασύλου, τον πετάει σ’ ένα κελί και του δίνει ένα χαρτί που λέει ότι κρατείται… σύμφωνα με το νόμο. Αυτό το χαρτί είναι «καρμπόν» για όλους. Ετσι, η κράτηση παύει να είναι εξαιρετικό μέτρο, που επιβάλλεται μόνο για συγκεκριμένους λόγους σε συγκεκριμένο πρόσωπο, και μετατρέπεται σε γενικό κανόνα. Ολοι κρατούνται, χωρίς η Αστυνομία να μπαίνει στον κόπο να δικαιολογεί για τον καθένα χωριστά γιατί τον κλείνει μέσα. Φωτοτυπημένα χαρτιά έχουν και απλά συμπληρώνουν τα στοιχεία του κάθε αλλοδαπού που ζητά άσυλο, για να τον πετάξουν στη συνέχεια σ’ ένα κελί, από το οποίο δεν ξέρει πότε θα βγει.
Προχωρά και παραπέρα ο Συνήγορος του Πολίτη, αποφαινόμενος ότι η Διεύθυνση Αλλοδαπών όχι μόνο εφαρμόζει καταχρηστικά τη νομοθεσία για την κράτηση (στην πραγματικότητα, έχει κάνει την εξαίρεση κανόνα), αλλά και ερμηνεύει λαθεμένα τη διάταξη για τον ανώτατο επιτρεπόμενο χρόνο κράτησης. Η κράτηση, όπως επισημαίνει ο ΣτΠ, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 90 μέρες κατ’ ανώτατο όριο. Οι 180 μέρες έχουν ένα και μοναδικό νόημα: αν ο αλλοδαπός έχει κρατηθεί και προηγουμένως διοικητικά, αυτός ο χρόνος θα πρέπει να αθροισθεί με το χρόνο μετά την υποβολή αιτήματος ασύλου καιαθροιστικά να μην υπερβαίνουν τις 180 μέρες. Πάντοτε, δε, η κράτηση από τη στιγμή που έχει υποβληθεί η αίτηση για άσυλο δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 90 μέρες. Αλλιώς, σημειώνει ο ΣτΠ, θα καταστεί ανενεργή η επιταγή της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας για τους αιτούντες άσυλο.
Τι έκανε η Διεύθυνση Αλλοδαπών; Για να μην ανοίξει μέτωπο με τον Συνήγορο του Πολίτη (οι επικεφαλής ήξεραν πολύ καλά, ότι η παρέμβαση του ΣτΠ ήταν νομικά σωστή και ότι το νομικό πλαίσιο δεν χωράει δεύτερη ερμηνεία), μόλις πήρε το έγγραφο, σε τρεις μέρες άφησε ελεύθερο τον συγκεκριμένο αλλοδαπό που είχε ζητήσει άσυλο. Βέβαια, ο συγκεκριμένος είχε κρατηθεί κι άλλο ένα εξάμηνο παλαιότερα, δηλαδή συνολικά έβγαλε κάτι παραπάνω από 9 μήνες φυλακή.
Ταυτόχρονα, η Διεύθυνση Αλλοδαπών έσπευσε ν’ απελευθερώσει (την ίδια μέρα) και άλλους δύο αλλοδαπούς που είχαν συλληφθεί παρέα με τον πρώτο και οι οποίοι επίσης είχαν υποβάλει αίτηση για χορήγηση ασύλου (είναι οι τρεις πολιτικοί πρόσφυγες από τη Δυτική Σαχάρα, για τους οποίους έχουμε γράψει κατ’ επανάληψη). Τους άφησαν μόλις συμπλήρωσαν 90 μέρες στη φυλακή, σημειώνοντας στο αποφυλακιστήριο του καθένα, ότι «αφέθηκε ελεύθερος»διότι «συμπλήρωσε τον προβλεπόμενο μέγιστο χρόνο κράτησής του». Για την ακρίβεια, όπως μπορείτε να δείτε στα Υπηρεσιακά Σημειώματα, τα οποία παραθέτουμε, συμπλήρωσαν 96 μέρες φυλακή (από 27 Ιούλη μέχρι 30 Οκτώβρη).
Μη βιαστείτε να βγάλετε το συμπέρασμα, ότι η Διεύθυνση Αλλοδαπών αποφάσισε να ευθυγραμμιστεί με τη νομιμότητα, έτσι όπως της υπέδειξε ο Συνήγορος του Πολίτη. Η ευθυγράμμιση ήταν καθαρά επιλεκτική και περιορισμένη σ’ αυτά τα τρία πρόσωπα, που η Διεύθυνση Αλλοδαπών γνώριζε ότι υπάρχουν αλληλέγγυοι που παρακολουθούν την υπόθεσή τους, που τα στηρίζουν, είτε με δημόσιες καταγγελίες είτε με παρεμβάσεις νομικού επιπέδου. Μιλάμε για συμμόρφωση καθαρά προσχηματική.
Στη συνέχεια, η Διεύθυνση Αλλοδαπών επέστρεψε στην αγαπημένη της τακτική, να θεωρεί ότι μπορεί να κρατάει φυλακισμένο έναν αιτούντα άσυλο μέχρι και 180 μέρες (6 μήνες) και αν ο άνθρωπος αυτός έχει ξαναπιαστεί και έχει ξαναφυλακιστεί, να θεωρεί ότι κάθε φορά το κοντέρ μηδενίζεται και μπορεί να τον κρατήσει στη φυλακή άλλο ένα εξάμηνο. Δηλαδή, τόσα εξάμηνα όσες και οι συλλήψεις.
Αυτό δεν το λέμε αυθαίρετα. Γνωρίζουμε κάμποσες περιπτώσεις αλλοδαπών που συνελήφθησαν και ζήτησαν άσυλο, στους οποίους η Διεύθυνση Αλλοδαπών έδωσε απόφαση στην οποία αναφέρει ότι μπορεί να τους κρατήσει μέχρι 180 μέρες. Δεν μιλάμε για πριν, αλλά για το χρονικό διάστημαμετά την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη. Οσα τους είπε ο ΣτΠ από το ένα αυτί τους μπήκαν και από το άλλο βγήκαν. Συμμορφώθηκαν υποκριτικά στις τρεις περιπτώσεις και μετά συνέχισαν το ίδιο βιολί.
Εξακολουθούν να εκδίδουν αποφάσεις «καρμπόν», χωρίς ειδική αιτιολογίαγια την κράτηση και διακηρύσσοντας το δικαίωμά τους να κρατήσουν τον αιτούντα άσυλο στη φυλακή μέχρι και 180 μέρες. Παραθέτουμε ενδεικτικά μια τέτοια χαρακτηριστική απόφαση, για να μη θεωρηθεί ότι αυθαιρετούμε (έχουμε και άλλες).
Επομένως, η Διεύθυνση Αλλοδαπών εξακολουθεί να γράφει στα παλιά της τα παπούτσια (για να μην πούμε τίποτ’ άλλο) και τη νομιμότητα και τον Συνήγορο του Πολίτη, εφαρμόζοντας την πάγια τακτική της, την οποία καθόλου δεν άλλαξε.
