Ο κ. Γιαννίτσης τονίζει ότι υπήρξε ευρύτατη ανακούφιση στο εξωτερικό για την πολιτική συµφωνία να ανατεθεί στον κ. Λουκά Παπαδήµο η διακυβέρνηση της χώρας, αλλά παράλληλα και αγωνία για το αν θα µπορέσει να φέρει σε πέρας την αποστολή της χωρίς πολιτικούς κλυδωνισµούς. Αν και δεν ανοίγει µε δική του πρωτοβουλία θέµα εκλογικού νόµου, τονίζει ωστόσο ότι αποτελεί µείζον θέµα που απαιτεί πολιτικές συνεννοήσεις και συµφωνία. Παράλληλα θεωρεί ότι σε µια περίοδο τεράστιων θυσιών τα κόµµατα θα έπρεπε να συµµετέχουν τουλάχιστον ισοδύναµα µε τον απλό κόσµο στην προσπάθεια µείωσης των ελλειµµάτων του προϋπολογισµού.
Κύριε υπουργέ, επιστρέψατε πρόσφατα από τη Γερμανία. Τι κλίμα συναντήσατε κυρίως όσον αφορά τη χώρα μας;
«Στη Γερµανία υπάρχουν πολλοί φίλοι της Ελλάδας που προσπαθούν να µας στηρίξουν µε πολλούς τρόπους ή που δείχνουν κατανόηση για τις δυσκολίες που έχουµε. Αυτό το διαπίστωσα και από τις πολιτικές επαφές που είχα τόσο στον χώρο της αντιπολίτευσης όσο και στη συνάντηση µε τον γερµανό οµόλογό µου. Υπάρχει όµως και κόσµος που έχει απογοητευθεί ως τα άκρα από καταστάσεις στην Ελλάδα τις οποίες κι εµείς σαρκάζουµε. Αυτό πολιτικά είναι κρίσιµο. Γενικότερα πάντως θα µπορούσα να συνοψίσω το κλίµα στα εξής: ευρύτατη ανακούφιση για την πολιτική συµφωνία να ανατεθεί στον κ. Παπαδήµο η διακυβέρνηση της χώρας, αγωνία αν η κυβέρνηση θα µπορέσει να φέρει σε πέρας την αποστολή της χωρίς πολιτικούς κλυδωνισµούς, ανησυχία για την εξάπλωση της κρίσης στην ευρωζώνη και αναζήτηση διαδικασιών που θα κάνουν το ευρώ πιο ανθεκτικό, αποτελεσµατικό και πειστικό απέναντι στις πιέσεις των αγορών».
Είναι δυνατή στο σημερινό ασταθές οικονομικό περιβάλλον η υλοποίηση των αποφάσεων της 26ης27ης Οκτωβρίου και αποτελούν πλέον ρεαλιστική διέξοδο για την Ελλάδα;
«Τις αποφάσεις του Οκτωβρίου ας τις δούµε στην πολιτική ουσία τους. Υστερα από µία διετία εξαιρετικών θυσιών και ανατροπών οι αποφάσεις αυτές ανοίγουν µια θετική προοπτική για τους πολίτες, τη χώρα και την αργή αλλά σταθερή επιστροφή σε πιο θετικές συνθήκες. Η υλοποίησή τους το επόµενο διάστηµα θα σηµαίνει ότι θα έχουµε µπει σε σαφώς πιο σίγουρα και ήρεµα νερά. Από την άλλη, θα ήταν αφέλεια να θεωρούµε ότι έστω κι έτσι η εξάπλωση της κρίσης στην ευρωζώνη θα µας αφήσει ανεπηρέαστους. Το αντίθετο. Για τους λόγους αυτούς έχει τεράστια αξία να ολοκληρώσουµε γρήγορα τις διαδικασίες που θα εξασφαλίσουν τη µείωση του χρέους µας και των τόκων που καταβάλλουµε, την εισροή των κεφαλαίων για την ενίσχυση των τραπεζών µας και τη σύναψη του νέου δανείου. Ισως κάποιους µήνες αργότερα οι λύσεις αυτές να είναι πιο δύσκολες. Γενικά θεωρώ ότι η πορεία αυτή προσφέρει µια ρεαλιστική διέξοδο. Αν αυτή δεν υλοποιηθεί, η επόµενη ρεαλιστική διέξοδος τίποτα δεν δείχνει ότι θα είναι πιο εύκολη. Το αντίθετο θα ζήσουµε, όπως κάθε φορά που αγνοήσαµε το ότι η αδιαφορία για τον χρόνο σε µεγάλα ζητήµατα προσθέτει στην ιστορία µας ένα χειρότερο µέλλον και µια νέα χαµένη ευκαιρία».
Η έξοδος από την κρίση σημαίνει ανάπτυξη. Πώς αυτή θα προκύψει;
«Το εγχείρηµα µιας πραγµατικά στέρεης ανάπτυξης είναι εξαιρετικά απαιτητικό σε χρόνο, σε προσπάθεια, σε επιµονή και συνεκτικότητα. Απαιτεί πολλές, µικρότερες ή µεγαλύτερες, εντάσεις µε εµπεδωµένα µικροσυµφέροντα και στερεότυπα, απαιτεί συνεχή πληροφόρηση και συνεννόηση µε τους ενδιαφεροµένους, απαιτεί τόλµη. ∆εν διακριθήκαµε σε αυτά. Το κράτος – ο κεντρικός µοχλός της πολιτικής σε µια χώρα – είναι θεµελιακά αδύναµο, προβληµατικό και απαρχαιωµένο ως µηχανισµός παραγωγής και στήριξης πολιτικής. Η επίτευξη ανάπτυξης συχνά είναι κεντρικό ζητούµενο µόνο στα λόγια. Οι δράσεις µας ήσαν σταθερά προσανατολισµένες στην κατανάλωση και στην εύκολη ευηµερία. Θεωρώ ότι, αν η κυβέρνηση αυτή δεν είχε να λειτουργήσει σε οριοθετηµένο χρόνο κοινοβουλευτικής εµπιστοσύνης, θα έπρεπε να θέσει τη διαφάνεια, τους αντικειµενικούς κανόνες, την ποιότητα εξυπηρέτησης και γενικά τον εκσυγχρονισµό της δηµόσιας διοίκησης και του πολίτη ως στρατηγική προτεραιότητά της. Αυτό συνεπώς θα είναι έργο της επόµενης κυβέρνησης».
Η κυβέρνηση Παπαδήμου θα κατορθώσει να σηκώσει το τεράστιο βάρος που της αναλογεί και να οδηγήσει την Ελλάδα στο νέο, υπό διαμόρφωση, ευρωπαϊκό περιβάλλον;
«Η κυβέρνηση Παπαδήµου στον χρόνο που έχει στη διάθεσή της θα προσπαθήσει να υλοποιήσει τις αποφάσεις του Οκτωβρίου αλλά και να “τρέξει” όσα πολιτικά, οικονοµικά και κοινωνικά θέµατα είναι εφικτό να προχωρήσουν στο ίδιο διάστηµα. Αρκεί να επιδείξει ενότητα στον στόχο και αποφασιστικότητα στην υλοποίηση της εντολής που έλαβε. Το ευρωπαϊκό περιβάλλον πράγµατι αλλάζει δραµατικά. Ζούµε µια ιστορική φάση, στη διάρκεια της οποίας η θέση της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών θα υποστεί δυναµικές επιδράσεις. Η κυβέρνηση θα έχει την ευθύνη που της αναλογεί, αλλά ας σταµατήσουµε να έχουµε µια κρατικιστική αντίληψη που µας έφτασε ως εδώ. Η θέση της χώρας µας στο υπό διαµόρφωση ευρωπαϊκό τοπίο θα προσδιοριστεί και από το τι θα κάνουν ευρύτερες δυνάµεις, πολιτικές και κοινωνικές. Επιπλέον, ας µην ξεχνάµε ότι τη θέση µας στο νέο τοπίο, εκτός από το τι δράσεις θα αναλάβουµε σήµερα και αύριο, θα την έχει καθορίσει και το τι κάναµε ως σήµερα. Εδώ, τουλάχιστον µεσοπρόθεσµα, έχουµε να πληρώσουµε έναν βαρύ λογαριασµό».
Εχετε δηλώσει ότι η παρούσα κυβέρνηση δεν είναι υπηρεσιακή αλλά κανονική. Υπό αυτή την έννοια θα βλέπατε ακόμη και μετάθεση του χρόνου διενέργειας των εκλογών;
«Μια υπηρεσιακή κυβέρνηση έχει ως µόνη εντολή τη διενέργεια εκλογών σε περίπου έναν µήνα. Θεωρώ όµως ότι όλη η συζήτηση για τον χρόνο των εκλογών γίνεται σε “κενό αέρος”. Ο χρόνος της κυβέρνησης καθορίζεται αντικειµενικά από την εντολή που έλαβε από τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας και από την ψήφο εµπιστοσύνης στη Βουλή. ∆εν καθορίζεται ούτε από την ίδια ούτε από τη βούληση των µελών της. Τώρα, αν ο χρόνος της θα σταµατήσει σε κάποια από τις ηµεροµηνίες που αναφέρονται, προσωπικά µου είναι αδιάφορο. Σηµασία έχει αν η κυβέρνηση θα αφεθεί να ολοκληρώσει την υλοποίηση των πολύ συγκεκριµένων ενεργειών που συνδέονται µε τις αποφάσεις του Οκτωβρίου. Οποια πολιτική δύναµη θέλει να σταµατήσει το έργο αυτό έχει τη δυνατότητα να το κάνει άµεσα αναλαµβάνοντας τις ευθύνες της επιλογής της και δεν βλέπω γιατί τόση συζήτηση».
Εχετε πει ότι το υπουργείο δεν πρόκειται να πάρει από μόνο του πρωτοβουλία για τον εκλογικό νόμο. Εχετε συζητήσει το ενδεχόμενο αλλαγής του με τα πολιτικά κόμματα;
«Ο εκλογικός νόµος είναι µείζον θέµα που απαιτεί πολιτικές συνεννοήσεις και συµφωνία. ∆εν βλέπω κάποια γενικότερη έκφραση για αλλαγή. Φυσικά, αν τέτοιες συνθήκες συντρέξουν, θεωρώ ότι η κυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο να µην προχωρήσει».
Εκτός του εκλογικού νόμου υπάρχει και το «πολιτικό χρήμα» και το «πόθεν έσχες» των πολιτικών που αντικειμενικά συνδέονται με αυτόν. Τι θα κάνει η κυβέρνηση;
«Ας αναζητήσουµε µε νηφαλιότητα φαινόµενα διαφθοράς, φοροδιαφυγής, παρανοµίας ή άλλα επιλήψιµα. Ας δούµε και την αποτελεσµατικότητα των εργαλείων που χρησιµοποιούµε στην κατεύθυνση αυτή. Συνεχείς νόµοι, ρυθµίσεις, παθιασµένες αναφορές, συχνά συνδεδεµένες µε συµπληρωµατικές σκέψεις, που τελικά αφήνουν τα προβλήµατα ανέπαφα. Το υπουργείο Εσωτερικών είναι αρµόδιο µόνο για θέµατα θεσµικής χρηµατοδότησης των κοµµάτων και ρυθµίσεων για το “πόθεν έσχες”. Προσωπικά θεωρώ ότι σε µια περίοδο τεράστιων θυσιών τα κόµµατα θα έπρεπε να συµµετέχουν τουλάχιστον ισοδύναµα µε τον απλό κόσµο στην προσπάθεια µείωσης των ελλειµµάτων του προϋπολογισµού. Αυτό σήµερα δεν συµβαίνει. Αλλά από τη θέση µου οφείλω να ενεργήσω ως µέλος της κυβέρνησης και όχι µε κριτήριο τις προσωπικές µου απόψεις».
