Ο διεθνής χαρακτήρας της Ημέρας της Γυναίκας καθιερώθηκε το 1910 στην πρώτη διεθνή διάσκεψη Γυναικών στα πλαίσια της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στην Κοπεγχάγη. Η πρόταση για μία Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας έγινε από την σημαντική Σοσιαλίστρια πολιτικό Κλάρα Ζέτκιν που πρότεινε η ημέρα αυτή να αφιερωθεί στις αμερικανίδες εργάτριες – για τους σημαντικούς τους αγώνες – και η πρόταση έγινε δεκτή ομόφωνα από τις περισσότερες από 100 γυναίκες – εκπροσώπους (από 17 χώρες) οι οποίες συμμετείχαν. Μεταξύ τους ήταν οι πρώτες γυναίκες – βουλευτές στο Κοινοβούλιο της Φινλανδίας.
Την επόμενη χρονιά η Ημέρα γιορτάστηκε στις 19 Μαρτίου με μεγάλες πορείες να πραγματοποιούνται στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία και την Ελβετία. Αιτήματα ήταν να επεκταθεί το δικαίωμα ψήφου και το δικαίωμα του εκλέγεσθαι και στις γυναίκες , ίσα εργασιακά δικαιώματα, η καταπολέμηση των διακρίσεων κ.α.
Κατά τη διάρκεια και πριν τον Α παγκόσμιο πόλεμο το Γυναικείο Κίνημα συνδέθηκε με το Αντιπολεμικό Κίνημα. Οι γυναίκες της Ρωσίας συμμετείχαν σε μαζικές διαδηλώσεις γιορτάζοντας την Ημέρα την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου, ενώ σε όλη την Ευρώπη στις 8 Μαρτίου ή κοντά σε αυτή την ημερομηνία διοργανώθηκαν πορείες από γυναίκες για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, την έκφραση αλληλεγγύης καθώς και εναντίον του πολέμου.
Το 1917 κατά την Επανάσταση των Μπολσεβίκων οι Ρωσίδες συμμετείχαν μαζικά σε απεργίες και διαδηλώσεις διεκδικώντας «Ψωμί και Ειρήνη». Αυτό έγινε την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου η οποία με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο «πέφτει» στις 8 Μαρτίου. Τέσσερις ημέρες αργότερα ο Τσάρος εκθρονίζεται και η προσωρινή κυβέρνηση παραχωρεί στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου.
Με το πέρας των χρόνων, η επέτειος έχασε το πολιτικό της υπόβαθρο και άρχισε να εορτάζεται ως έκφραση συμπάθειας των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων. Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε τη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας, που από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων. Υιοθετώντας αυτό το ψήφισμα τα Ηνωμένα Έθνη αναγνωρίζουν το ρόλο των γυναικών στο κίνημα υπέρ της Ειρήνης, στην ανάπτυξη ενώ παράλληλα καλούν για την άρση των διακρίσεων εναντίον τους και την ενθάρρυνση της ίσης και πλήρους συμμετοχής των γυναικών στην κοινωνία.
Για αρκετά χρόνια (κυρίως στη δεκαετία του ’80) η συγκεκριμένη μέρα λειτουργούσε στη χώρα μας ως αφορμή για τις απανταχού «γυναικοπαρέες» να διασκεδάσουν χωρίς την παρουσία φίλων και συζύγων. Στα πλαίσια των φημών ακούγονταν φήμες και πικάντικες ιστορίες για τον «διονυσιακού τύπου» εορτασμό. Φήμες ή αλήθεια, μικρή σημασία έχει…
Γράφοντας αυτές τις σειρές (μια, ας πούμε αντιφεμινίστρια γράφει) αναρωτιέμαι για την θέση της γυναίκας της κοινωνίας χτες, τώρα, αύριο. Εκ φύσεως αλλά και λόγω κοινωνικών συνθηκών ο ρόλος της γυναίκας είναι επιβαρυμένος. Μητέρα, κόρη, φίλη, ερωμένη, σύζυγος, επαγγελματίας. Οι ρόλοι είναι πολλοί, οι υποχρεώσεις ατελείωτες, τα στερεότυπα είτε τα αναγνωρίζουμε είτε όχι διαιωνίζονται. Μια γυναίκα κοινωνική και εμφανίσιμη εξ ορισμού «ψάχνεται», μια γυναίκα ανύπαντρη επίσης, μια σύζυγος που βγαίνει έξω με τις φίλες της πρέπει να απολογηθεί για το που είναι τα παιδιά της. Και άλλα πολλά, τόσο πολλά….. Αυτή είναι η φύση ή η κατάρα της γυναίκας, να ζει μέσα στις φήμες και τα κουτσομπολιά. Και τι παράξενο, η πλειοψηφία αυτών ξεκινούν πάντα από ομόφυλες….
Το κίνημα του φεμινισμού έφερε στο προσκήνιο αυτή τη γιορτή. Έδωσε λόγο στις γυναίκες του Δυτικού Κόσμου, επίσημο και ανεπίσημο. Αν καταχραστήκαμε όσα γρήγορα αποκτήσαμε; Ναι, το κάναμε. Πέσαμε με τα μούτρα στην ξαφνική ελευθερία. Βιαστήκαμε να γίνουμε άντρες…. Και συχνά γίναμε χειρότεροι…. Τώρα εμείς αναρωτιόμαστε που πήγανε οι άντρες, ενώ εκείνοι αναρωτιούνται που πήγαν οι γυναίκες…..
Όπως και να έχει, πλέον την συγκεκριμένη μέρα την θυμόμαστε λόγω των μηνυμάτων που στέλνουν οι φορείς, λόγω των αφιερωμάτων στα ΜΜΕ. Πως φτάσαμε εδώ; Από την διεκδίκηση στη λησμονιά; Είναι απλό. Έχουμε σοβαρά προβλήματα, αποκτήσαμε δικαιώματα και εξουσίες, έχουμε ελευθερία σε όλους τους τομείς… άρα γιατί να γιορτάσουμε σήμερα;
Τα στερεότυπα δεν σβήνονται με διορθωτικό. Υπάρχουν και αναπαράγονται ακόμη και από τις ίδιες γυναίκες που σήμερα θα γιορτάσουν. Υπάρχει πάντα η γνωστή ατάκα: « Α, αυτά είναι αντρικές δουλειές». Και αλήθεια είναι…. σε κάποιο βαθμό.
Οφείλουμε να γιορτάσουμε γιατί υπάρχουν ακόμη εκατομμύρια γυναικών που «τιμωρούνται» για την ίδια τους τη φύση. Πράγματα που εμείς θεωρούμε δεδομένα, λογικά, αυτονόητα, όπως το δικαίωμα στην ψήφο, στην παιδεία, στην ελευθερία, στη σεξουαλικότητα τους, στην επιλογή πάνω στη μητρότητα, στα εργασιακά δικαιώματα και τόσα άλλα για κάποιες άλλες σε όχι και τόσο ξεχασμένα μέρη του πλανήτη θεωρούνται ουτοπία. Είναι η Ιθάκη τους, μόνο που το ταξίδι είναι δυσβάσταχτο.
Σήμερα δεν θα σας προτείνω να γιορτάσετε, να βγείτε έξω και να χαρείτε με τις φίλες σας. Θα σας προτείνω να πάρετε τις κόρες σας, τους γιους και τους συζύγους σας και να δείτε μια σκληρή αλλά αληθινή ταινία «Το Λουλούδι της Ερήμου». Θα καταλάβετε, θα μάθετε, θα εκτιμήσετε…
