Ακούγοντας από την Ορχήστρα των Χρωμάτων, το χαμόγελο της Τζοκόντα, είπα να ξεκινήσω από το τέλος. Αυτό που επανειλημμένως έχει γραφτεί για τη συμβουλή που ζήτησε μια νεαρή μητέρα από τον Αϊνστάιν, προκειμένου το 5χρονο παιδί της να γίνει, έξυπνο.
«Τι πρέπει να κάνω για να γίνει έξυπνο;», ρώτησε. «Να του διαβάζετε παραμύθια» αποκρίθηκε εκείνος .
«Αυτό το κάνουμε, προσέχουμε το παιδί μας, τι άλλο;» συμπλήρωσε με απορία η μητέρα.
«Περισσότερα παραμύθια, μόνο παραμύθια », της απάντησε.
Αυτό είπε και στο MadeinCreta o Δημήτρης Γραμμένος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και ... παραμυθάς!
Έχει μια κλίση προς τα… παραμύθια, και δε δίστασε την επιστημονική του εργασία να την παρουσιάσει πέρυσι σε διεθνές συνέδριο που έγινε στη Φιλανδία ξεκινώντας τις ανακοινώσεις του με το … «Μια φορά και έναν καιρό….»
Η συζήτηση μας από αλλού ξεκίνησε, από τη μουσική, κι αλλού είχε φτάσει, όμως η συνισταμένη ήταν η ίδια. Η φαντασία.
Ο Δημήτρης Γραμμένος αν και ασχολείται με την πληροφορική που πολλοί, ατυχώς θεωρούν μονοδιάστατη επιστήμη, έχει καταφέρει να είναι γνωστός σε δυο ξεχωριστά πεδία: την επιστήμη και τα παιδιά. «Δεν είναι μονοδιάστατη επιστήμη η πληροφορική. Η γνώση δεν είναι ... μαζεύω στο μυαλό μου κάποια δεδομένα, είναι δημιουργία και αυτή η δημιουργία μπορεί να υπάρχει παντού, στα χρώματα, στη μουσική, στα παραμύθια».
Έχει γράψει παραμύθια, θεατρικές παραστάσεις για παιδιά , ποιήματα, διηγήματα και πολλές φορές επισκέπτεται σχολεία για να μυήσει τους μικρούς μαθητές στη μουσική και στα χρώματα.
Αν και έχει γράψει πολλά, το 2007 κυκλοφόρησε το παραμύθι "Η Συναυλία των Χρωμάτων".
«Δεν είμαι συγγραφέας. Απλά κάποιες στιγμές χρησιμοποιώ λευκές σελίδες χαρτιού για να μαζεύω όνειρα, ελπίδες και συναισθήματά μου πριν πέσουν στο πάτωμα…», συνηθίζει να λέει ο ίδιος.
«Στη συναυλία των χρωμάτων» ο πρωταγωνιστής έχει πολλά κοινά με το Δημήτρη Γραμμένο όχι ως επιστήμονας αλλά ως παιδί.
Όταν ο πατέρας του, τον έπαιρνε από το χέρι της Κυριακές για να τον πάει να ακούσει κλασική μουσική στη γενέτειρά του, την Κέρκυρα. Ο πατέρας του το έλεγε πάντα τον τίτλο της συμφωνίας που άκουγαν και αυτός έκλεινε τα μάτια και άρχιζε να ταξιδεύει ακούγοντας μουσική σε μέρη διάφορα, μακρινά κοντινά, γνώριμα ή όχι. Μερικές φορές αυτή η σκέψη πήγαινε και στο ντουλάπι της κουζίνας που ήταν κρυμμένο το βάζο με το γλυκό.
Διότι αυτό είναι η μουσική - όχι οι γνώσεις που έχεις αλλά αυτό που σου προκαλεί αυτό που φαντάζεσαι.
Κάπως έτσι και ο πρωταγωνιστής του παραμυθιού πηγαίνει στο Μέγαρο Μουσικής μαζί με την οικογένεια του για να ακούσει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» που ίδρυσε ο Μάνος Χατζηδάκις.
Το παιδί βλέπει ότι όλοι οι μουσικοί φοράνε μαύρα, οπότε γεννιέται η εύλογη απορία. «Μα γιατί την ονομάζουν ορχήστρα των χρωμάτων αφού όλοι φοράνε μαύρα;»
Όταν ξεκινάει η παράσταση ο πατέρας λέει στο παιδί να κλείσει τα μάτια. Ακούει μόνο τη μουσική και αρχίζει να σκέφτεται τόσο ωραία πράγματα…. Όταν πια θα ανοίξει τα μάτια του θα αρχίζει να βλέπει τα χρώματα που συνοδεύουν τις μουσικές νότες που εκείνη την ώρα παίζουν κυνηγητό και κρύβονται πίσω από την άρπα και νιώθει την κλασική μουσική.
«Είναι ένα παραμύθι που δείχνει ότι στη μουσική δεν υπάρχουν χαρακώματα».
Παρά την αγάπη για τη μουσική ο ίδιος «ξεστράτισε», όπως λέει στο MadeinCreta από το δρόμο της. Τον κέρδισε η επιστήμη, αλλά όχι ολοκληρωτικά. Την πηγή έμπνευσής του προσπαθεί να τη μεταλαμπαδεύσει όχι μόνο στα δικά του παιδιά αλλά σε όλα.
Στα δημοτικά που επισκέπτεται μιλώντας για τη μουσική παίζει αυτό το παιχνίδι. Βάζει τα παιδιά να ακούνε ένα κομμάτι με κλειστά τα μάτια και στη συνέχεια λένε την ιστορία που «είδε» το καθένα.
Η αδιαφορία είναι επικίνδυνη όχι ο υπολογιστής
«Η γνώση είναι καλή και χρήσιμη αλλά χωρίς φαντασία δεν μπορούμε να παράγουμε, να γεννήσουμε. Η γνώση από μόνη της δεν παράγει χρειάζεται κάτι παραπάνω. Αυτό το παραπάνω είναι η φαντασία που στα παιδιά καλλιεργείται».
Και για να καλλιεργηθεί θέλει δυο, το παιδί και το γονέα. Και οι υπολογιστές είναι ένα εργαλείο που μπορούν να βοηθήσουν και τους δυο να εξελιχθούν και αυτό κατά ανάγκη δεν έχει σχέση με το μορφωτικό επίπεδο, αλλά με την προσοχή που δίνουμε σε ένα παιδί.
«Δεν πρέπει ούτε να δαιμονολογούμε ούτε να θεοποιούμε τα χρήσιμα εργαλεία και ο υπολογιστής είναι ένα από αυτά. Η αδιαφορία είναι επικίνδυνη. Ο υπολογιστής δίνει φοβερές δυνατότητες σε ένα παιδί και διεγείρει τη φαντασία του. Φανταστείτε ότι διαβάζετε ένα παραμύθι στα παιδιά σας και έχει μέσα ένα μαμούθ.
Μέσα από το διαδίκτυο το παιδί μπορεί να δει το μαμούθ αλλά και τον ελέφαντα που του μοιάζει. Να ψάξει μετά να βρει διαφορές. Τη φαντασία ακόμα μπορεί να του την ξυπνήσει και μια βίδα. Αν τη βρει και την πετάξετε στα σκουπίδια η βίδα δεν είναι τίποτα. Αν ασχοληθείτε όμως μαζί του στον υπολογιστή μπορείτε να το εισάγετε, στις αρχές της μηχανικής. Ο υπολογιστής είναι επικίνδυνος αν τον χρησιμοποιείς ως εργαλείο για να ξεφορτωθείς το παιδί».
Όπως σημειώνει τα παιδιά σήμερα είναι 10 φορές πιο έξυπνα και δεν κάνουν μηχανική χρήση, όπως πολλοί φαντάζονται, χρήση των υπολογιστών. Είναι ένα σύγχρονο εργαλείο μάθησης και φαντασίας, αρκεί το παιδί να μην είναι μόνο.
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αξιαγάπητο μικρό κοριτσάκι που το αγαπούσαν όλοι, μα πιο πολύ από όλους η γιαγιά του. Δεν υπήρχε τίποτα στον κόσμο που δεν θα έδινε σε αυτό το παιδί. Μια φορά του χάρισε ένα σκούφο από κόκκινο έξυπνο ύφασμα.
Μέσα στο σκούφο υπήρχαν διάφορα ηλεκτρονικά εξαρτήματα όπως μικροεπεξεργαστές, αισθητήρες κι εξοπλισμός τηλεπικοινωνιών, χάρη στα οποία μπορούσε να κάνει καταπληκτικά πράγματα, όπως για παράδειγμα να δίνει πληροφορίες για τη θερμοκρασία και το σφυγμό αυτού που τον φορά, να τον δροσίσει ή να τον ζεστάνει, να τον βοηθήσει να βρει το δρόμο του μέσω GPS κι ένα σωρό άλλα ακόμα.
Το μικρό κορίτσι αγαπούσε τόσο πολύ αυτό το γκάτζετ τελευταίας τεχνολογίας που το φορούσε συνέχεια – ακόμα και το καλοκαίρι!».
Έτσι ακριβώς ξεκινά η ερευνητική εργασία του κ. Γραμμένου, που παρουσιάστηκε σε διεθνές συνέδριο, πέρυσι στη Φιλανδία με θέμα τεχνολογίες σχεδιασμός και δημιουργικότητα.
«Είναι η μοναδική ερευνητική εργασία στην ιστορία της επιστήμης που ξεκινά με το «μια φορά και ένα καιρό». Πρόκειται για μια εργασία που στηρίχθηκε σε μια παραλλαγή της κοκκινοσκουφίτσας του μέλλοντος με αναφορές σε ερευνητικές εργασίες. Το αντικείμενο της μελέτης είναι ο σχεδιασμός των νέων τεχνολογιών και ως μέθοδος εισαγωγής νέων τεχνολογιών για τα μικρά παιδιά».
«Δεν πρέπει ούτε να δαιμονολογούμε ούτε να θεοποιούμε τα χρήσιμα εργαλεία και ο υπολογιστής είναι ένα από αυτά. Η αδιαφορία είναι επικίνδυνη. Ο υπολογιστής δίνει φοβερές δυνατότητες σε ένα παιδί και διεγείρει τη φαντασία του. Φανταστείτε ότι διαβάζετε ένα παραμύθι στα παιδιά σας και έχει μέσα ένα μαμούθ.
Μέσα από το διαδίκτυο το παιδί μπορεί να δει το μαμούθ αλλά και τον ελέφαντα που του μοιάζει. Να ψάξει μετά να βρει διαφορές. Τη φαντασία ακόμα μπορεί να του την ξυπνήσει και μια βίδα. Αν τη βρει και την πετάξετε στα σκουπίδια η βίδα δεν είναι τίποτα. Αν ασχοληθείτε όμως μαζί του στον υπολογιστή μπορείτε να το εισάγετε, στις αρχές της μηχανικής. Ο υπολογιστής είναι επικίνδυνος αν τον χρησιμοποιείς ως εργαλείο για να ξεφορτωθείς το παιδί».
Όπως σημειώνει τα παιδιά σήμερα είναι 10 φορές πιο έξυπνα και δεν κάνουν μηχανική χρήση, όπως πολλοί φαντάζονται, χρήση των υπολογιστών. Είναι ένα σύγχρονο εργαλείο μάθησης και φαντασίας, αρκεί το παιδί να μην είναι μόνο.
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αξιαγάπητο μικρό κοριτσάκι που το αγαπούσαν όλοι, μα πιο πολύ από όλους η γιαγιά του. Δεν υπήρχε τίποτα στον κόσμο που δεν θα έδινε σε αυτό το παιδί. Μια φορά του χάρισε ένα σκούφο από κόκκινο έξυπνο ύφασμα.
Μέσα στο σκούφο υπήρχαν διάφορα ηλεκτρονικά εξαρτήματα όπως μικροεπεξεργαστές, αισθητήρες κι εξοπλισμός τηλεπικοινωνιών, χάρη στα οποία μπορούσε να κάνει καταπληκτικά πράγματα, όπως για παράδειγμα να δίνει πληροφορίες για τη θερμοκρασία και το σφυγμό αυτού που τον φορά, να τον δροσίσει ή να τον ζεστάνει, να τον βοηθήσει να βρει το δρόμο του μέσω GPS κι ένα σωρό άλλα ακόμα.
Το μικρό κορίτσι αγαπούσε τόσο πολύ αυτό το γκάτζετ τελευταίας τεχνολογίας που το φορούσε συνέχεια – ακόμα και το καλοκαίρι!».
Έτσι ακριβώς ξεκινά η ερευνητική εργασία του κ. Γραμμένου, που παρουσιάστηκε σε διεθνές συνέδριο, πέρυσι στη Φιλανδία με θέμα τεχνολογίες σχεδιασμός και δημιουργικότητα.
«Είναι η μοναδική ερευνητική εργασία στην ιστορία της επιστήμης που ξεκινά με το «μια φορά και ένα καιρό». Πρόκειται για μια εργασία που στηρίχθηκε σε μια παραλλαγή της κοκκινοσκουφίτσας του μέλλοντος με αναφορές σε ερευνητικές εργασίες. Το αντικείμενο της μελέτης είναι ο σχεδιασμός των νέων τεχνολογιών και ως μέθοδος εισαγωγής νέων τεχνολογιών για τα μικρά παιδιά».
