Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών λυγίζει υπό το βάρος της υπερφορολόγησης. Από μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας που απασχολούσε συνολικά 37.000 ανθρώπους το 2010 και 27.000 σήμερα, αποδίδοντας σε όρους φορολογικών...
εσόδων -παρά την κάμψη των πωλήσεων εν μέσω κρίσης- περί τα 300 εκατομμύρια ευρώ και παράγοντας προστιθέμενη αξία 1,2 δισεκατομμύριο ευρώ για την ελληνική οικονομία, βρίσκεται σήμερα σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση.
Η δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος αποτυπώνεται και στην επικαιροποιημένη κλαδική μελέτη που πραγματοποίησε το ΙΟΒΕ και η οποία θα δημοσιοποιηθεί προσεχώς. Τα στοιχεία αυτής είχαμε την ευκαιρία να δούμε στην Ενωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕΝΕΑΠ), επιβεβαιώνοντας την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε καθημερινά στον κλάδο, γεγονός που μας ωθεί για ακόμη μία φορά να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητά του.
Πλήγμα στην αγορά
Από τις συνέπειες της υπερφορολόγησης του αλκοόλ δεν υποφέρουν μόνο οι παρασκευάστριες και εισαγωγικές εταιρείες, αλλά ολόκληρη η αλυσίδα του κλάδου. Η υπέρμετρη φορολογία, σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, οδήγησε κατά την περίοδο 2010-2012 σε υποχώρηση της προστιθέμενης αξίας του κλάδου κατά 451 εκατ. ευρώ και σε απώλεια περισσοτέρων των 10.000 θέσεων εργασίας. Ενώ η αύξηση των φόρων είχε στόχο να τονώσει τα δημόσια έσοδα, πέτυχε το αντίθετο, τα μείωσε και κατέφερε σημαντικό πλήγμα στην αγορά.
Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών (ΕΦΚΟΠ) κατά 125% τη διετία 2008-2010 και του ΦΠΑ είχε εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις, προκαλώντας μετακύλιση της κατανάλωσης σε προϊόντα που διαφεύγουν τη φορολογία, ένταση των διασυνοριακών αγορών, όξυνση του λαθρεμπορίου και της νοθείας με πιθανούς κινδύνους για την υγεία, καθώς και ενίσχυση των κινήτρων για φοροδιαφυγή.
Νοθεία και παρεμπόριο
Προβληματισμό και ανησυχία προκαλούν φαινόμενα όπως η αύξηση της παραγωγής και διάθεσης προϊόντων που διαφεύγουν τη φορολογία και δεν ελέγχονται ποιοτικά, καθώς και της νοθείας και του παράνομου εμπορίου, που στερούν από το κράτος σημαντικά έσοδα από φόρους και θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Εκτιμούμε πως ένα πρώτο βήμα για την εξάλειψη αυτών των στρεβλώσεων και την αποκατάσταση της ομαλότητας στην αγορά είναι η αναμόρφωση του νομικού και φορολογικού πλαισίου για τα αλκοολούχα ποτά που δεν πληρούν τους κανόνες παραγωγής και διακίνησης, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των ελέγχων, από όπου θα προέκυπταν σημαντικά έσοδα για τα δημόσια ταμεία περιορίζοντας παράλληλα τους κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών. Από το υφιστάμενο καθεστώς, η διατήρηση του οποίου προβλέπει περαιτέρω απώλειες δημοσίων εσόδων, χάνουμε όλοι: οι καταναλωτές, η Πολιτεία, ο κλάδος. Λύσεις υπάρχουν και η Πολιτεία το αναγνωρίζει. Ο πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξή του έκανε λόγο για αποκλιμάκωση φόρων, πρόθεση που έχει διατυπώσει και ο υπουργός Οικονομικών υπό την προϋπόθεση επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό του 2013, κάτι που διαφαίνεται να έχει πραγματωθεί.
Προτείνουμε την κατ’ αρχάς σταδιακή αποκλιμάκωση του (ΕΦΚΟΠ) σε συνδυασμό με μια σειρά διαρθρωτικών αλλαγών που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ανάκαμψη της αναπτυξιακής δυναμικής του κλάδου, την επαναφορά του σε τροχιά μεγαλύτερης συμβολής στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς ευρύτερα.
Κοινωνικές δράσεις
Από αυτές τις ενέργειες δεν μπορούν να λείπουν και οι αμιγώς κοινωνικές δράσεις που απασχολούν ιδιαίτερα την Ενωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών, και έχουν αυξημένη σημασία εν μέσω της κρίσης. Με συναίσθηση του κοινωνικού μας ρόλου και στο πλαίσιο της αυτοδέσμευσής μας για προώθηση της υπεύθυνης κατανάλωσης αλκοόλ, συνεργαζόμαστε με τρίτους εξειδικευμένους φορείς για να αντιμετωπίσουμε τις βλαπτικές συμπεριφορές μέσα από μια σειρά προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Δίνουμε δε βαρύνουσα προσοχή στην προστασία των ανηλίκων από την κατανάλωση αλκοόλ, εξ ου και υποστηρίζουμε την επέκταση των περιορισμών πώλησης σε ανηλίκους και στην επιτόπια αγορά. Εχει έρθει αμετάκλητα η ώρα της δράσης και της άμεσης λήψης αποφάσεων. Ως χώρα έχουμε τη δυνατότητα να ανακτήσουμε τη χαμένη μας ανταγωνιστικότητα και να καταστούμε εκ νέου πόλος έλξης επενδύσεων και ποιοτικού τουρισμού διορθώνοντας τα κακώς κείμενα.
Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών πάντοτε έδινε το «παρών» και συνεχίζει να στηρίζει τις προσπάθειες της Πολιτείας προς αυτή την κατεύθυνση. Θέλουμε και μπορούμε να συμβάλουμε στην ανάπτυξη, γι’ αυτό ζητούμε από την Πολιτεία να μεριμνήσει ώστε να αξιοποιηθεί η δυναμική ολόκληρης της αλυσίδας του κλάδου, με στόχο να συμβάλουμε, στον βαθμό που πραγματικά μπορούμε, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στην ενίσχυση των δημόσιων εσόδων.
*Πρόεδρος της Ενωσης Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών
