χωρίς να φαίνεται από πουθενά προοπτική αντιμετώπισής του. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση στον χώρο των αλκοολούχων ποτών, αφού το φαινόμενο έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, -ανάλογες με τον χώρο των καπνικών- προβληματίζοντας έντονα τις επιχειρήσεις του κλάδου που στερούνται πολύτιμα έσοδα σε μια εξαιρετική δύσκολη στιγμή για την κατανάλωση.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν πρόσφατα στελέχη του κλάδου, το λαθρεμπόριο καταλαμβάνει πλέον το 1/5 τη συνολικής κατανάλωσης, ενώ χειρότερη είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά την παράνομη παραγωγή και διακίνηση δυνητικά επικίνδυνων χύμα αποσταγμάτων, τα οποία είναι πολλαπλάσια σε ποσότητα των νόμιμων πωλήσεων, δημιουργώντας «μαύρη» τρύπα 300 εκατ. ευρώ στα δημόσια έσοδα.
Στελέχη της Diageo στη διάρκεια εκδήλωσης που έγινε πρόσφατα ανέφεραν ότι η κύρια πύλη εισόδου των λαθραίων ποτών είναι οι χώρες των Βαλκανίων, και ειδικά η Βουλγαρία λόγω της εγγύτητάς της με την Β. Ελλάδα. Το στοιχείο που προκαλεί το μεγαλύτερο προβληματισμό είναι πως η διακίνηση των λαθραίων γίνεται πλέον από οργανωμένες ομάδες, οι οποίες διαθέτουν την κατάλληλη δικτύωση αλλά και τους χώρους για να διεξάγουν μεγάλης έκτασης λαθρεμπόριο.
«Το λαθρεμπόριο δεν είναι πλέον ο επαγγελματίας που πάει στη Βουλγαρία, η οποία ανήκει στην Ε.Ε. και φέρνει και 10 μπουκάλια αλκοόλ επιπλέον, αλλά έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Γίνεται από κυκλώματα οργανωμένα», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Την αρνητική κατάσταση επιτείνει η τεράστια μείωση των πωλήσεων του κλάδου, η οποία κατά τη διάρκεια των ετών 2009 -2014 προσεγγίζει το 50%, ενώ από το 2014 παρατηρείται σταθερότητα. Η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί καταναλωτές να ελαττώσουν τις εξόδους για διασκέδαση αλλά και την κατανάλωση στο σπίτι, σε μια προσπάθεια να εξοικονομήσουν χρήματα, αφού το αλκοόλ δεν είναι πρώτης ανάγκης.
Ο ρόλος της υπερφορολόγησης
«Πηγή του κακού» θεωρείται η υπερφορολόγηση που έχει υποστεί το προϊόν από το ξέσπασμα της κρίσης μέχρι και σήμερα. Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 125% σε μόλις 15 μήνες εν μέσω κρίσης και είναι μακράν ο υψηλότερος μεταξύ των λοιπών κατηγοριών των ποτών με αλκοόλη.
Υπολογίζεται ότι ο ΕΦΚ στα αλκοολούχα στην Ελλάδα είναι 40% πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ-28 και 450% πάνω από τη γειτονική Βουλγαρία ενώ συνολικά οι φόροι, με βάση την ισχύουσα κλίμακα (Μάιος 2017) και τις τρέχουσες τιμές λιανικής, αντιπροσωπεύουν πλέον το 60%-75% της λιανικής τιμής ενός τυπικού αλκοολούχου ποτού.
Ο κλάδος εκτιμά πως η αποκλιμάκωση της φορολογίας είναι πλέον μονόδρομος, και καλεί την κυβέρνηση σε επανεξέταση της πολιτικής ΕΦΚ για τα αλκοολούχα ποτά, και σε αποκλιμάκωση προς τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προκειμένου να απελευθερώσει αναπτυξιακή δυναμική στον κλάδο και να περιορισθεί το παράνομο εμπόριο.
«Ο κλάδος έχει την πλήρη βεβαιότητα πως η ορθολογική πολιτική ΕΦΚ - σταδιακή μείωση και απάλειψη στρεβλώσεων- θα αποδώσει επίσης σημαντικά παράπλευρα οφέλη όπως μείωση της φοροδιαφυγής και αύξηση στο σύνολο των φόρων, όπως επίσης και αύξηση της απασχόλησης, ενδυναμώνοντας έτσι με βιώσιμο τρόπο την ελληνική οικονομία», υπογράμμισαν τα στελέχη της Diageo.
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (Μάιος 2015), τα αλκοολούχα ποτά συνεισφέρουν προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία που ξεπερνά το 1δις ευρώ. Η συμμετοχή του κλάδου στα έσοδα από ΕΦΚ το 2016 ανήλθε στα 270 εκατ. ευρώ, ενώ η απασχόληση που παράγει η αλυσίδα αξίας του κλάδου φθάνει τις 21.000 άμεσες θέσεις εργασίας.
Το σύνολο της αγοράς των αλκοολούχων ποτών, προσεγγίζει τα 75 εκατ. 9λιτρα κιβώτια σε όγκο, ενώ σε αξία υπολογίζεται πως ξεπερνά τα 3 δις ευρώ. Ανάμεσα στις διεθνείς μάρκες, το whisky κυριαρχεί στην προτίμηση των Ελλήνων καταναλωτών καταλαμβάνοντας το 40% της κατανάλωσης, ωστόσο, τα λευκά ποτά παρουσιάζουν σταθερά ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια.
