εγγεγραμμένο στο αίμα τους: δυσκολευόμαστε βαθιά να αφήσουμε τα παιδιά να εξερευνήσουν με τους τρόπους τους –και με όσους κινδύνους μπορεί αυτοί να ενέχουν- τα όριά τους, το περιβάλλον και το σώμα τους. Μήπως, όμως, όταν το «Πρόσεχε! Θα χτυπήσεις!» γίνεται καραμέλα, απλώς ψαλιδίζουμε τα φτερά τους; Μία μαμά και blogger απαντά.
«Πολύ νωρίς στις γονεϊκές μας περιπέτειες, ο άντρας μου κι εγώ αποφασίσαμε να απαγορεύσουμε τη λέξη “Πρόσεχε” απ’ το λεξιλόγιό μας. Για την ακρίβεια, προσπαθήσαμε να πείσουμε όλη την οικογένεια να μην τη χρησιμοποιεί, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται το “Πρόσεχε” είναι κυριολεκτικά εγγεγραμμένο στο DNA των γιαγιάδων και δεν μπορεί να διαγραφεί.
Η τελική απόφαση να διαγράψουμε αυτές τις φαινομενικά αβλαβείς λέξεις, προέκυψε μετά από μια ιδιαίτερα οδυνηρή μέρα με τον γιο μας στην παιδική χαρά. Ήταν στην ηλικία που τσέκαρε τα όριά του για τα πάντα –πηδούσε από τις τσουλήθρες, καβαλούσε τον φράχτη σαν να ήταν αλογάκι και, βασικά, χρησιμοποιούσε το σώμα του σαν ανθρώπινη μπάλα από φλιπεράκι, πέφτοντας πάνω σε όλους και σε όλα. Ήταν εξαντλητικό να τον προσέχεις, αλλά ήταν πιο εξαντλητικό να λες κάθε δευτερόλεπτο “Πρόσεχε!”. Δεν έχω ιδέα πώς προέκυψαν αυτές οι λέξεις. Απλώς γέννησα, το μωρό μου έγινε νήπιο και τότε, μια μέρα, άνοιξα το στόμα μου κι άρχισα να ξερνάω τη λέξη “Πρόσεχε!” στον γιο μου κάθε φορά που τολμούσε να κουνηθεί.
Εκείνη την ημέρα, ήταν αληθινός ανεμοστρόβιλος κι ένιωθα ότι έπρεπε να αποδείξω σε όλους τριγύρω ότι ήξερα πως ήταν δουλειά μου να τον ηρεμήσω. Ο κόσμος κοιτούσε καλά-καλά, εγώ επέμενα στις γνωστές προφυλάξεις κι ο γιος μου με αγνοούσε εντελώς επειδή πίστευε ότι η λέξη “Πρόσεχε!” σήμαινε στην πραγματικότητα “Κι άλλο!”.
Η λέξη, από μόνη της, σταμάτησε να έχει το οποιοδήποτε νόημα γι’ αυτόν. Ήταν απλώς σαν ένα διαρκές βουητό στο background, που μεταφραζόταν ως “Δεν πιστεύω ότι ξέρεις τα όρια του σώματός σου”, το οποίο –για να είμαστε δίκαιοι- ίσχυε απολύτως, αλλά δεν ήθελα εκείνος να το ξέρει. Δεν ήθελα να εισπράξει, ότι δεν μπορούσε να πετάξει επειδή εγώ τον απέτρεψα να προσπαθήσει φωνάζοντάς του.
Οι νεαροί ενήλικες υποφέρουν αυτή τη στιγμή, εξαιτίας μιας ολόκληρης γενιάς άδειων “Πρόσεχε!”. Μιας γενιάς γονιών που στέκονταν πάνω απ’ τα παιδιά τους για να σιγουρευτούν, ότι οι ανάγκες τους εξυπηρετούνται στο δευτερόλεπτο, κάνοντάς τα νευρώδη και χωρίς εμπιστοσύνη στα ένστικτά τους. Το “Πρόσεχε!” είναι η πολεμική κραυγή του γονέα-ελικόπτερου.
Κι εγώ δεν θέλω να είμαι έτσι. Ήμουν, αλλά τελικά παραιτήθηκα.
Τα διαρκή “Πρόσεχε!” λένε “Είμαι εδώ για να καθοδηγήσω τη διασκέδασή σου, το παιχνίδι σου, την αυτονομία σου. Δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι μόνος σου ή να παίρνεις αποφάσεις σχετικά με το τι είναι ασφαλές και τι όχι. Εδώ παίρνω τις αποφάσεις. Εσύ είσαι απλώς ένα μικρό ανθρωπάκι, που δεν μπορώ να εμπιστευτώ”.
Πείτε απλά αυτό που θέλετε: Μην αγγίξεις αυτήν την κατσαρόλα –καίει. Σκέψου πόσο ψηλά είναι εκεί που θέλεις να πηδήξεις. Πρόσεξε τη στάθμη του νερού.
Ή –καμιά φορά- μην πείτε τίποτα. Πόσο δύσκολο μπορεί να είναι; Να πάτε μέχρι την παιδική χαρά και να μη συμβουλεύσετε το παιδί στο πώς θα κινηθεί εκεί (με εξαίρεση περιπτώσεις μεγάλης επικινδυνότητας για το δικό σας ή κάποιο άλλο παιδί). Πιθανότατα, στην αρχή θα είναι αρκετά δύσκολο. Πιθανότατα, θα πνίγετε τις λέξεις απ’ τη στιγμή που το παιδί θα πατήσει το πόδι του στον χώρο.
Θα είναι όμως λυτρωτικό –και για εσάς και για τα παιδιά. Ίσως τελικά πηδήξουν κι ίσως τελικά χτυπήσουν και, ίσως, τότε με μισήσετε.
Ίσως, όμως, πετάξουν για λίγο και προσγειωθούν στα πόδια τους σώα και περήφανα. Ποιος ξέρει; Κανείς, πάντως, δεν θα μάθει, αν συνεχίσετε να τους φωνάζετε “Πρόσεχε!” και “Πρόσεχε!” όλη την ώρα!»
