Πολλά από τα δέντρα αυτά έχουν παρατηρηθεί να καταρρέουν και οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι αυτό οφείλεται στο μεταβαλλόμενο κλίμα. «Είναι πολύ περίεργο να παρατηρούμε ένα μνημειώδες μπαομπάμπ, ηλικίας πάνω από δύο χιλιάδων χρόνων, το οποίο φαίνεται να μην πάσχει από κάποια ασθένεια, ξαφνικά να χάνει κομμάτια του στο έδαφος, που πέφτουν νεκρά», δηλώνει ένας από τους συντάκτες μιας πρόσφατης σχετικής μελέτης.
Τα μπαομπάμπ χαρακτηρίζονται από μεγάλους κορμούς και αραιά κλαδιά. Στους κορμούς τους σχηματίζονται κοίλοι εσωτερικοί χώροι που μερικές φορές αρκετά μεγάλοι. Έχουν την ικανότητα να επιβιώνουν σε ξηρά φυλλοβόλα δάση, ερήμους και σαβάνες από την Αφρική μέχρι την Αραβία και την Αυστραλία.
Σε αντίθεση με άλλα δέντρα όπως οι βελανιδιές, τα μπαομπάμπ δεν αποκαλύπτουν την ηλικία τους από την μέτρηση των δακτυλίων στους κορμούς τους. Καθώς τα δέντρα μεγαλώνουν, οι δακτύλιοι τους ξεθωριάζουν και οι γιγαντιαίες εσωτερικές τους κοιλότητες καθιστούν δύσκολη τη χρονολόγησή τους με αυτό τον τρόπο.
Η πλειοψηφία των μεγαλύτερων και παλαιότερων αφρικανικών μπαομπάμπ βρίσκεται στη νότια Αφρική. Ωστόσο, από το 2005, 8 από τα 13 παλαιότερα δέντρα και 5 από τα 6 μεγαλύτερα είτε έχουν υποστεί μερικές καταρρεύσεις ή έχουν πεθάνει εντελώς. Στατιστικά, είναι πρακτικά αδύνατο ένας τόσο μεγάλος αριθμός μεγάλων και ηλικιωμένων μπαομπάμπ να έχουν πεθάνει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα λόγω φυσικών αιτίων.
Αν και μιλάμε για ένα μικρό σύνολο δεδομένων, η τάση είναι ανησυχητική, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Οι επιστήμονες δεν πιστεύουν ότι οι θάνατοι των δέντρων είναι αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας. Αντίθετα, προτείνουν ότι το «κύμα θνησιμότητας» μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός θερμότερου, ξηρότερου κλίματος.
Αν και χρειάζεται περισσότερη δουλειά για την οριστική σύνδεση των σημείων μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και της θνησιμότητας των συγκεκριμένων δέντρων, μια άλλη μελέτη, έχει ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα μεταβαλλόμενα κλίματα θα βλάψουν δύο από τα τρία απειλούμενα είδη μπαομπάμπ στη Μαδαγασκάρη. Λαμβάνοντας υπόψη ακόμα, τη μεγάλη διάρκεια ζωής τους, είναι πιο απίθανο οι θάνατοι των μπαομπάμπ, που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια, να οφείλονται σε κάποιο φυσικό αίτιο.
