Τοπική Αυτοδιοίκηση λόγω των μαύρων τρυπών που υπάρχουν στα ταμεία συντάξεων των υπαλλήλων τους.
Τα αναλογιστικά ελλείμματα σε πέντε νομικά πρόσωπα δημοσίου συμφέροντος, καθώς και στους δήμους, αγγίζουν τα €665 εκατ. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο ποσό, το οποίο θα αλλάξει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.
Μάλιστα σε περίπτωση που οι οργανισμοί αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις που ανέλαβαν, το κράτος θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα, γεγονός που θα οδηγήσει σε εκτροπή τα δημόσια οικονομικά. Τα ελλείμματα στους πιο πάνω οργανισμούς είναι από τους βασικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει το κράτος, το οποίο κάνει ασκήσεις επί χάρτου για να προλάβει το κακό.
Σύμφωνα με τη Δημοσιονομική Έκθεση Κινδύνων που ετοίμασε το υπουργείο Οικονομικών, στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εργάζονται περίπου 8.746 πρόσωπα και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών γύρω στο €1,3 δισ. Το 2017, το κράτος παραχώρησε σε αριθμό δημοσίων οργανισμών κρατικές χορηγίες €212 εκατ. ενώ διαχρονικά τους παραχώρησε επίσης κρατικές εγγυήσεις ύψους €1,2 δισ.
Σύμφωνα με την έκθεση που συνοδεύει τους προϋπολογισμούς του 2019, το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό.
Συγκεκριμένα, η αναλογιστική μελέτη του Ταμείου Συντάξεων της Cyta για το 2016 κατέδειξε έλλειμμα ύψους €134,1 εκατ., ενώ σύμφωνα με την τελική αναλογιστική εκτίμηση του Σχεδίου Συντάξεων και Χορηγημάτων της ΑΗΚ η αξία των υποχρεώσεων αυξήθηκε στα €772 εκατ. Η πραγματική αξία των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου αυξήθηκε σε €538 εκατ., με αποτέλεσμα η καθαρή υποχρέωση της ΑΗΚ προς το Ταμείο ύψους €133 εκατ. να αυξηθεί στα €234 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Το αναλογιστικό έλλειμμα του Ταμείου Συντάξεων του ΡΙΚ φθάνει τα €130 εκατ., στον ΚΟΑ είναι €3,1 εκατ. και στον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ) €19,7 εκατ.
Το κράτος, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των προβλημάτων, απαιτεί από τους οργανισμούς να ετοιμάζουν έκθεση κινδύνων και το αρμόδιο υπουργείο και το διοικητικό συμβούλιο κάθε τρεις μήνες να ενημερώνονται για τα οικονομικά δεδομένα του οργανισμού, έτσι ώστε εάν υπάρχει ανάγκη να ληφθούν μέτρα.
Στο μεταξύ το αναλογιστικό έλλειμμα του ταμείου συντάξεως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ανέρχεται στα €144 εκατ. Στους 30 δήμους εργάζονται 3.348 πρόσωπα.
Το 2017 έλαβαν κρατική χορηγία ύψους €73,6 εκατ. ενώ οι μακροχρόνιες υποχρεώσεις των Δήμων προς την κυβέρνηση και τα άλλα πιστωτικά ιδρύματα ήταν €393,2 εκατ. Πολλά δάνεια συνάφθηκαν με κυβερνητική εγγύηση. Οι δήμοι αναμένεται να λάβουν μέτρα για μετριασμό των κινδύνων.
Σύμφωνα με την έκθεση, στα πλαίσια της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναμένεται ότι θα προκύψουν σοβαρές εξοικονομήσεις μέσω της ενοποίησης κοινών υπηρεσιών, της βελτίωσης της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητάς τους.
Η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησής τους από το κράτος και στην καλύτερη διαχείριση των οικονομικών τους. Επίσης θα αναπτυχθούν μηχανισμοί παρακολούθησης των οικονομικών δεδομένων των δήμων και θα εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για είσπραξη των καθυστερημένων οφειλών προς τους δήμους και παροχή πρόσθετων νομοθετικών εργαλείων για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας.
Για την πλήρη χρηματοδότηση των ταμείων συντάξεων και εξάλειψης των ελλειμμάτων οι δήμοι θα πρέπει, μέσω μακροχρόνιου σχεδιασμού, να χρηματοδοτούν το αναλογιστικό τους έλλειμμα με ετήσιες καταβολές μέσω των προϋπολογισμών τους.
Πρόσθετες αποζημιώσεις για απαλλοτριώσεις γης
Μετέωρο είναι το κράτος σε σχέση με τις υποχρεώσεις που έχει για τις απαλλοτριώσεις γης. Μπορεί τέλος του 2017 οι οφειλές του κράτους προς τους ιδιοκτήτες γης να μειώθηκαν στα €270,8 εκατ. σε σχέση με €330,2 εκατ. το 2016 και €504 εκατ. το 2012, ωστόσο υπάρχουν ανοικτές υποθέσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το κράτος να μην γνωρίζει το ύψος της αποζημίωσης που θα τους καταβάλλει.
Το θέμα των απαλλοτριώσεων είναι από τους βασικούς δημοσιονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα δημόσια οικονομικά. Σύμφωνα με την έκθεση δημοσιονομικών κινδύνων, ποσό €157,4 εκατ. έγινε αποδεκτό από τους ιδιοκτήτες των υπό απαλλοτρίωση τεμαχίων ενώ το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό ύψους €113,4 εκατ. δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτό από τους ιδιοκτήτες.
Βάσει της ανάλυσης των κινδύνων, οι κάτοχοι της απαλλοτριωθείσας γης οι οποίοι δεν αποδέχθηκαν την προσφορά του Κτηματολογίου, προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η εκτίμηση του χρόνου εκδίκασης των υποθέσεων, καθώς και το τελικό ύψος της αποζημίωσης.
Να σημειωθεί πως για εξόφληση των οφειλών του κράτους προς τους ιδιοκτήτες γης κάθε χρόνο περιλαμβάνεται κονδύλι €75 εκατ. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, περαιτέρω αύξηση του συνολικού οφειλομένου ποσού των απαλλοτριώσεων λόγω περιορισμένων πιστώσεων που περιλαμβάνονται ετήσια στον προϋπολογισμό θα έχει ως αποτέλεσμα να παρατείνεται ο χρόνος αποπληρωμής των υποχρεώσεων και κατά συνέπεια αυξάνεται το κόστος εξυπηρέτησης των οφειλών.
Το κράτος σε μια προσπάθεια μείωσης των κινδύνων, αποπληρώνει τις οφειλές με βάση χρονολογική σειρά αρχίζοντας από τις παλαιότερες όπου το επιτόκιο αποπληρωμής είναι ψηλότερο ενώ οι νέες απαλλοτριώσεις γίνονται με φειδώ. Επίσης το κράτος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με ιδιοκτήτες απαλλοτριωμένων τεμαχίων γης για επιστροφή τους στους ιδιοκτήτες τους αφού τα τεμάχια -αν και απαλλοτριώθηκαν, δεν κατέστη δυνατή η αξιοποίησή τους για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκαν.
Πηγή
