Και μέχρι να βρεθεί το μόσχευμα και να έρθει η ώρα της μεταμόσχευσης, που μπορεί να τους εξασφαλίσει άλλα 10 χρόνια ζωής, οι Έλληνες νεφροπαθείς αναγκάζονται να ζουν με χαμηλότερη ποιότητα ζωής από εκείνη των υγειών ανθρώπων, εμφανίζοντας σε μεγάλο βαθμό άγχος, κατάθλιψη και μελαγχολία.
Βασική παράμετρο για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής των νεφροπαθών τελικού σταδίου - που στην Ελλάδα ανέρχονται στις 13.000- σε συνδυασμό με την εξασφάλιση ικανοποιητικής ποιότητας ζωής, αποτελούν οι μεταμοσχεύσεις, ανέφερε ο πρόεδρος του Συλλόγου Νεφροπαθών Βορείου Ελλάδος, Γιώργος Καραγκιόζης, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου, με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΜ, το 2010 έγιναν μόλις 135 μεταμοσχεύσεις, λιγότερες, δηλαδή, ακόμη κι από το 2001, το πρώτο έτος αναφοράς του ΕΟΜ, οπότε και είχαν ανέλθει σε 186. Την αισιοδοξία του 2008, που ήταν το έτος ρεκόρ για τις μεταμοσχεύσεις, μετά από μια δεκαετή ανοδική πορεία που είχε προηγηθεί, ακολούθησε η αναστροφή της τάσης το 2009 και την κατακρήμνιση του αριθμού των μεταμοσχεύσεων το 2010.
Ο κ. Καραγκιόζης τόνισε ότι οι γραφειοκρατικές και διεκπεραιωτικές διαδικασίες καθιστούν τη διοίκηση του ΕΟΜ ανίκανη και ανεπαρκή στη διαχείριση του προβλήματος. «Με δεδομένη την οικονομική κρίση, σήμερα είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη να επενδύσουμε σοβαρά στον τομέα των μεταμοσχεύσεων, με ένα σχέδιο άμεσων μέτρων που θα συντονίσει την εργασία όλων των συντελεστών στο σύστημα μεταμοσχεύσεων της χώρας. Η αρχή μπορεί να γίνει με την τροποποίηση του Ν.2737/99 περί μεταμοσχεύσεων, με βάση όσα, τουλάχιστον, αναφέρονται στο non paper του ΕΟΜ, τη συνδυασμένη και επίμονη συνεργασία με τις ΜΕΘ, με ταυτόχρονη διάθεση του απαραίτητου προσωπικού, δηλαδή συντονιστές και ιατρούς ΜΕΘ και την ανάληψη οργανωμένων και μακροχρόνιων πρωτοβουλιών για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, με τη συνεργασία όλων των φορέων, δημόσιων και ΜΚΟ, που ασχολούνται με την ιδέα της δωρεάς οργάνων και ιστών», πρόσθεσε ο κ. Καραγκιόζης.
Παράλληλα υπογράμμισε ότι η ποιότητα ζωής των νεφροπαθών δεν είναι κοντά σε εκείνη των υγιών, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει βελτιωθεί σημαντικά. «Το κύριο ζήτημα είναι εάν υπάρχουν δυνατότητες να έρθει πιο κοντά. Η απάντηση είναι κατηγορηματικά θετική, αλλά αυτό εξαρτάται από τη φροντίδα του κράτους, τη συμμέτοχη της κοινωνίας και της οικογενείας, την περαιτέρω επιστημονική έρευνα και τη διαρκή εκπαίδευση του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού των Μονάδων Τεχνητού Νεφρού και Μεταμοσχεύσεων», επισήμανε ο κ. Καραγκιόζης.
1.000.000 οι νεφροπαθείς στην Ελλάδα
Οι νεφροπάθειες αποτελούν σήμερα τεράστιο ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα στη χώρα μας, καθώς υπολογίζεται ότι πάσχουν από αυτές 1.000.000 Έλληνες, δηλαδή το 10% του συνολικού πληθυσμού της χώρας μας, ανέφερε από την πλευρά του ο νεφρολόγος, διοικητής του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, Γιώργος Βέργουλας.
Πρόσθεσε ότι η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου ΙΙ, ευθύνονται σήμερα σχεδόν για το 70% των περιστατικών νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου.
Πολλοί ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) παρουσιάζουν καρδιαγγειακά προβλήματα, ενώ η ύπαρξη παραγόντων κινδύνου ευθύνεται για το περίπου 50% των καρδιαγγειακών επιπλοκών των ασθενών που βρίσκονται στην αιμοκάθαρση.
Όπως τόνισε ο κ. Βέργουλας, είναι γνωστό ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν στις μέρες μας την πρώτη αιτία θανάτου για τους αιμοκαθαιρόμενους, τους μεταμοσχευμένους και τους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου. Κατά την περίοδο 1990 - 2010 παρατηρήθηκε μείωση στα ποσοστά οξείας απόρριψης και βελτίωση της πρώιμης επιβίωσης των νεφρικών μοσχευμάτων, χωρίς συνακόλουθη βελτίωση της μακροπρόθεσμης επιβίωσής τους.
Τα ποσοστά θνητότητας στους μεταμοσχευμένους ασθενείς είναι υψηλότερα από εκείνα των αιμοκαθαιρόμενων κατά τους πρώτους μήνες μετά τη μεταμόσχευση, εξαιτίας κύρια καρδιαγγειακών επεισοδίων που σχετίζονται με λειτουργική έκπτωση ή απώλεια των μοσχευμάτων. Μεταξύ των παραγόντων που σχετίζονται με θάνατο από καρδιαγγειακά επεισόδια μετά τη μεταμόσχευση, είναι η ηλικία, ο σακχαρώδης διαβήτης και η αγγειακή νόσος ως κύριες αιτίες νεφρικής ανεπάρκειας.
Ωστόσο, οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές μελέτες καταδεικνύουν σημαντική μείωση του ποσοστού θνησιμότητας κατά τα τελευταία τριάντα (30) χρόνια σε ό,τι αφορά τόσο τους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς που είναι σε λίστα αναμονής, όσο και τους μεταμοσχευμένους, οι οποίοι, όμως, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων από εκείνους που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.
Τα νεφρά καθρέφτης του καρδιαγγειακού κινδύνου
«Η λειτουργία των νεφρών αποτελεί καθρέφτη του καρδιαγγειακού κινδύνου», υπογράμμισε ο αναπληρωτής καθηγητής παθολογίας και νεφρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Δημήτρης Βλαχάκος, τονίζοντας παράλληλα ότι μια γενική εξέταση ούρων και μία εξέταση κρεατινής αρκούν για τον καθορισμό του καρδιαγγειακού κινδύνου. Σύμφωνα με τον κ. Βλαχάκο, οι γενεσιουργές αιτίες των καρδιοπαθειών και των νεφροπαθειών είναι οι ίδιες. Υπάρχει, είπε, επιδημία παχυσαρκίας και σακχαρώδους διαβήτη, σαν αποτέλεσμα του καθιστικού τρόπου ζωής και των καταστροφικών συνεπειών της ταχυφαγίας και των αναψυκτικών, ώστε ένα στα τέσσερα παιδιά και ένας στους τρεις ενήλικες να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Η παχυσαρκία και ο διαβήτης προκαλούν σκλήρυνση των αγγείων, ισχαιμική νόσο και νεφροπάθεια. Το καρδιονεφρικό σύνδρομο είναι ένας όρος που δημιουργήθηκε και χρησιμοποιείται την τελευταία δεκαετία για να περιλάβει ασθενείς που πάσχουν ταυτόχρονα από καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια. Αν και υπάρχουν φάρμακα, με επιβεβαιωμένα οφέλη για την αντιμετώπιση του καρδιονεφρικού συνδρόμου δεν πρέπει να παραγνωρίζονται οι δυσμενείς τους επιπτώσεις στους νεφρούς και το μυελό των οστών, που έχουν σαν αποτέλεσμα την επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας και ανάπτυξη αναιμίας. Για αυτό το λόγο απαιτείται η εξατομίκευση του θεραπευτικού σχήματος για τον κάθε ασθενή.
Σακχαρώδης διαβήτης στο 30% των νεφροπαθών τελικού σταδίου
Το 25-30% των νεφροπαθών τελικού σταδίου πάσχουν και από σακχαρώδη διαβήτη, παρουσιάζουν δηλαδή διαβητική νεφροπάθεια, ανέφερε από την πλευρά του ο νεφρολόγος διευθυντής ΕΣΥ στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο, Γρηγόρης Μεσυρλής. Παρά τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τη διάγνωση, πρόληψη και αντιμετώπιση της διαβητικής νεφροπάθειας, ο κίνδυνος καρδιαγγειακού θανάτου παραμένει υψηλότερος στους διαβητικούς από ό,τι στους μη-διαβητικούς ασθενείς.
«Η υπερλιπιδαιμία, η υπερινσουλιναιμία, η υψηλή συστολική αρτηριακή πίεση, η υπεργλυκαιμία και η νεφρική δυσλειτουργία είναι οι μηχανισμοί εκείνοι που συμμετέχουν στην εμφάνιση της εξελισσόμενης αθηροσκλήρωσης και της καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη. Επιπλέον το κάπνισμα αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο καθώς έχει ανεπιθύμητες ενέργειες στη νεφρική λειτουργία», πρόσθεσε ο κ Μεσυρλής.
